Një nga mënyrat më të thjeshta për një haker që të marrë kontrollin mbi llogaritë tuaja online është të zbulojë fjalëkalimin tuaj. Kjo ndodh shpesh përmes sulmeve automatike (brute force), ku provohen miliona kombinime fjalësh, apo përmes teknikës së quajtur “credential stuffing”, duke shfrytëzuar faktin se shumë njerëz përdorin të njëjtin fjalëkalim në disa faqe.
Edhe pse teknologjia po avancon drejt një bote pa fjalëkalime, ende mbetet e domosdoshme që të krijojmë fjalëkalime të forta dhe të ndryshme për çdo llogari. Por çfarë e bën një fjalëkalim të mirë?
Çfarë është një fjalëkalim i fortë?
Një fjalëkalim i fortë është i gjatë, kompleks dhe i vështirë për t’u hamendësuar. Fjalë si “fjalëkalim” apo kombinime si “123456” janë shembuj klasikë të gabimeve që duhen shmangur.
Një fjalëkalim i mirë duhet të përmbajë:
Shkronja të mëdha dhe të vogla
Numra
Simbole të veçanta
Së paku 14 karaktere
Gjithashtu, çdo fjalëkalim duhet të jetë unik – mos përdorni kurrë të njëjtin në disa faqe.
Si të krijoni një fjalëkalim të sigurt?
1. Përdorni karaktere të rastësishëm
Një kombinim i rastësishëm shkronjash, numrash dhe simbolesh është ndër fjalëkalimet më të forta. Shembull:
gH#92ls;!mNpt@3
Megjithëse i vështirë për t’u mbajtur mend, një menaxher fjalëkalimesh mund ta ruajë për ju.
2. Krijoni një frazë personale
Përdorni disa fjalë të palidhura dhe shndërrojini në fjalëkalim. Shembull:
LuleMakineXhamDritare7!
Kjo është më e lehtë për t’u mbajtur mend dhe mjaft e sigurt nëse fjalët nuk lidhen me njëra-tjetrën apo me jetën tuaj personale.
3. Përdorni një fjali që ka kuptim vetëm për ju
Zgjidhni një fjali të gjatë dhe merrni shkronjën e fundit të çdo fjale, pastaj shtoni disa simbole ose numra. Shembull:
Fjalia: “Unë gjithmonë pi kafe në mëngjes me dritare hapur”
Fjalëkalimi: eeteeers7!
4. Përdorni një gjenerues fjalëkalimesh
Ka shumë mjete online që krijojnë automatikisht fjalëkalime të sigurta. Ato përdorin algoritme të rastësishëm dhe ju lejojnë të përshtatni gjatësinë dhe kompleksitetin sipas nevojës suaj.
Alternativat ndaj fjalëkalimeve
Shumë platforma sot ofrojnë mundësi identifikimi përmes biometrisë (gishti, fytyra) ose kodeve të përkohshme që vijnë me SMS apo email. Këto janë më të sigurta dhe më të shpejta se fjalëkalimet tradicionale.
Përfundim
Një fjalëkalim i fortë është mburoja juaj e parë kundër sulmeve kibernetike. Mbani mend këto rregulla të thjeshta:
Përdorni fjalëkalime të gjata dhe të komplikuara
Mos i përsërisni në faqe të ndryshme
Mos përdorni informacione personale
Një menaxher fjalëkalimesh ose një frazë e zgjuar mund t’ju mbrojë më shumë sesa mendoni.
Autor: Ema Vulkot | Për Forbes
