Kosova vazhdon të përballet me mungesë të theksuar të kuadrove profesionale për fëmijët me autizëm, ndërsa autoritetet ende nuk kanë të dhëna të sakta për numrin e tyre. Sipas statistikave globale, një në çdo 68 fëmijë lind me autizëm – por Kosova nuk ofron shërbime bazë për këtë kategori të ndjeshme të shoqërisë.
Tringa Krasniqi, mësuese që punon me fëmijë me autizëm, shprehet se sfidat nuk ndalen vetëm në mungesën e stafit të trajnuar. Sipas saj, edhe më keq është gjendja për adoleshentët dhe të rriturit me autizëm, të cilët janë thuajse tërësisht të harruar nga sistemi.
“Këta fëmijë marrin shërbime vetëm në qendra private që financohen nga vetë prindërit. Psikologët që punojnë me ta nuk kanë trajnim të specializuar për autizëm. Duhet ndërhyrje e hershme dhe terapi intensive ditore – të cilat aktualisht mungojnë krejtësisht”, tha Krasniqi për Radion Evropa e Lirë.
Edhe Shoqata “Autizmi” konfirmon se situata ka mbetur pothuajse e pandryshuar për vite me radhë. Kryetari i saj, Cen Krasniqi, thekson se edhe pse kërkesat janë në rritje, mbështetja institucionale është minimale.
“Ka një rritje të rasteve, por trajtimi profesional mungon. Shumica marrin terapi 1-2 orë në ditë, kurse nevojiten shumë më tepër. Ne kemi trajnuar vetëm dy gjenerata me trajnim tremujor, por kjo nuk është e mjaftueshme për një trajtim serioz”, deklaroi ai.
Një tjetër problem serioz mbetet mungesa e vetëdijes dhe stigmatizimi. Sipas Krasniqit, shumë prindër hezitojnë të flasin publikisht për fëmijët e tyre me autizëm, gjë që pengon diagnostikimin dhe trajtimin në kohë.
Violeta Hyseni, nënë e një fëmije me autizëm, rrëfen për përvojën e saj personale. Ajo thekson mungesën e shkollave të specializuara, trajnerëve profesionalë dhe ndihmës konkrete nga institucionet publike.
“Nga viti në vit nuk ka ndonjë përmirësim. Qendrat ekzistuese funksionojnë me donacione dhe me mbështetje të vetë prindërve. Ndihma nga shteti është e pakët, kryesisht për raste sociale dhe për mjete pune. Nuk ka plane afatgjata për këtë kategori”, thotë Hyseni.
Nga ana tjetër, përfaqësues të Ministrisë së Punës dhe Mirëqenies Sociale kanë deklaruar se kanë ofruar ndihmë simbolike për organizatat që merren me autizëm dhe janë në fazën e shqyrtimit të mundësive për të rritur mbështetjen financiare.
