Teknologjia e inteligjencës artificiale po bëhet gjithnjë e më e pranishme në çdo aspekt të jetës sonë — nga telefonët dhe aplikacionet, deri te shfletuesit e internetit dhe porositë në drive-through. Por, me këtë shtrirje të gjerë, po vjen edhe një rritje shqetësuese e kërkesave për qasje në të dhënat tona personale.
Eksperti i sigurisë kibernetike Zack Whittaker, në një analizë për TechCrunch, thotë se shumë prej këtyre aplikacioneve të reja me AI kërkojnë nivele të tepruara të qasjes në informacionin privat të përdoruesve – nën pretekstin se kjo është e nevojshme për të funksionuar.
Nga dritat e telefonit te “asistentët inteligjentë”
Jo shumë kohë më parë, përdoruesit me përvojë do të dyshonin te një aplikacion i thjeshtë “dritë elektrike” që kërkonte leje për të hyrë në kontaktet, fotot apo vendndodhjen. Sot, historia përsëritet, por me mjete shumë më komplekse – dhe më të besueshme në dukje.
Shembull konkret është shfletuesi më i ri i quajtur Comet, i krijuar nga kompania Perplexity. Ai integrohet me inteligjencë artificiale për të automatizuar detyra si përmbledhja e email-eve apo ngjarjeve në kalendar. Por për ta bërë këtë, kërkon leje të gjera për të menaxhuar email-et, shkarkuar kontaktet, qasje në të gjitha kalendarët, madje edhe marrje të kopjes së direktorisë së punonjësve të një kompanie.
Perplexity pretendon se të dhënat ruhen në pajisjen e përdoruesit, por megjithatë, përdoruesi po jep leje që kompania të ketë akses të plotë mbi informacione thellësisht personale — përfshirë përdorimin e tyre për përmirësimin e modeleve të AI për të gjithë përdoruesit e tjerë.
A ia vlen rreziku?
Një trend gjithnjë e më shqetësues është se shumë aplikacione me AI kërkojnë qasje në biseda në kohë reale, kalendarë, kontakte e më shumë. Meta, gjithashtu, ka eksperimentuar me aplikacione që kërkojnë të skanojnë fotot në pajisjen tuaj edhe para se të ngarkohen në rrjet.
Meredith Whittaker, presidente e aplikacionit të mesazheve të enkriptuara Signal, e përshkruan këtë situatë si “të vendosësh trurin tënd në një kavanoz”. Ajo thotë se për të rezervuar një tavolinë në restorant, një asistent me AI mund të kërkojë të hapë shfletuesin (me qasje në historikun dhe fjalëkalimet tuaja), të përdorë kartën e kreditit, kalendarin dhe kontaktet tuaja — të gjitha, vetëm për një rezervim të thjeshtë.
Duke i dhënë këto leje, përdoruesit po i dorëzojnë kompanive të AI-së një pamje të plotë të jetës së tyre digjitale: email-e, mesazhe, dokumente të kalendarit dhe më shumë — shpesh për një funksion që nuk e justifikon aspak nivelin e ndërhyrjes.
Çfarë ndodh kur AI gabon?
Për më tepër, AI shpesh gabon ose jep përgjigje të pasakta. Në raste të tilla, është e zakonshme që inxhinierët njerëzorë të kompanive të AI të shqyrtojnë të dhënat tuaja private për të analizuar pse ndodhi gabimi.
Prandaj, nga perspektiva e sigurisë dhe privatësisë, analiza më e thjeshtë kosto-përfitim tregon se shumica e këtyre kërkesave për akses nuk ia vlejnë. Çdo aplikacion që kërkon qasje të thellë në jetën tuaj private duhet të ngrejë flamuj të kuq — njësoj si aplikacioni i dritës që kërkonte vendndodhjen tuaj.
Përfundimisht: para se t’i jepni një aplikacioni me AI qasje në të dhënat tuaja personale, pyeteni veten — a ia vlen vërtet?
