Vitamina D luan një rol thelbësor në funksionimin e trupit – ndihmon në përthithjen e kalciumit, ruajtjen e kockave të forta dhe përkrah imunitetin. Por kur merret në sasi të tepruara, veçanërisht në formë suplementesh, ajo mund të shkaktojë efekte anësore serioze.
Çfarë ndodh kur ka tepricë të vitaminës D?
Sasia e tepërt e vitaminës D çon në rritjen e nivelit të kalciumit në gjak – një gjendje e njohur si hiperkalcemi. Kalciumi i tepërt mund të mos ruhet në kocka, por të depozitohet në qarkullimin e gjakut, duke shkaktuar një sërë simptomash shqetësuese, përfshirë:
1. Probleme me tretjen: të përziera, të vjella, humbje oreksi
Hiperkalcemia irriton sistemin tretës. Shenjat e para përfshijnë të përziera, mungesë oreksi, të vjella dhe ndjeshmëri në zonën e barkut.
2. Lodhje e vazhdueshme dhe ndryshime në humor
Teprica e kalciumit çrregullon balancën e elektroliteve dhe lëngjeve në trup, duke shkaktuar ndjenjë dobësie, lodhje, nervozizëm apo humor të ulët.
3. Urinim i shpeshtë dhe dehidratim
Veshkat përpiqen të eliminojnë kalciumin e tepërt, duke shkaktuar urinim të shpeshtë dhe si pasojë, dehidratim – i cili manifestohet me etje të shtuar, tharje të gojës apo dhimbje koke.
4. Dhimbje kockash dhe depozitim kalciumi në inde
Sasitë e larta të vitaminës D mund të sjellin përthithje të tepërt të kalciumit, i cili më pas depozitohet në nyje, muskuj apo enë gjaku, duke shkaktuar dhimbje, ngurtësi ose dëmtime të mundshme vaskulare (si aritmi apo gurë në veshka).
5. Çrregullime neurologjike
Teprica e vitaminës D mund të ndikojë në sistemin nervor duke shkaktuar konfuzion, vështirësi në përqendrim, nervozizëm apo mjegull mendore.
Kush është më i rrezikuar?
Efektet anësore janë më të shpeshta tek njerëzit me këto gjendje:
-
Hiperparatiroidizëm
-
Sarkoidozë dhe sëmundje të tjera granulomatoze
-
Konsum të lartë të suplementeve me vitaminë D dhe kalcium
-
Përdorim të barnave që ndikojnë në metabolizmin e kalciumit (si diuretikët tiazidikë, digoksina, diltiazemi)
Sa është doza e sigurt?
-
Foshnjat deri në 12 muaj: 400 IU/ditë
-
Personat 1–70 vjeç: 600 IU/ditë
-
Mbi 70 vjeç: 800 IU/ditë
-
Doza maksimale e lejuar për të rritur: 4,000 IU/ditë
Burime natyrale të vitaminës D
-
Peshq të yndyrshëm: harengë, salmon, sardele
-
Të verdhë veze
-
Kërpudha
-
Qumësht dhe produkte të pasuruara
-
Ekspozimi në diell (5–30 minuta, disa herë në javë, pa krem mbrojtës, në orët e mesditës)
Këshillë për përdorimin e suplementeve
Përpara përdorimit të suplementeve me vitaminë D, rekomandohet:
-
Matja e niveleve të vitaminës D në gjak
-
Konsultimi me mjekun
-
Ndjekja e dozës së rekomanduar sipas udhëzimeve të specialistit
Vetëm mjeku mund të përcaktojë sasinë e nevojshme të suplementimit, sidomos nëse keni gjendje shëndetësore ekzistuese.
