Kosova po ndërtohet me ritme të shpejta, por pas këtij bumi fshihen edhe disa paradokse e parregullsi. Në shumë qytete të Kosovës, mijëra banesa kanë mbetur të zbrazura.
Kjo do të thotë se, mesatarisht, çdo i treti banor ka “kulm mbi kokë”.
Të dhënat e dala nga regjistrimi i popullsisë, vitin e kaluar, tregojnë po ashtu se mbi 96% e familjeve janë pronare të shtëpive ku jetojnë.
Sipas të dhënave të fundit, në Kosovë janë mbi 182 mijë të tilla, që përfshijnë banesat ende në ndërtim, të blera dhe të destinuara për shitje.
Llogaritet se në gjithë territorin e Kosovës, mbi 75% e ndërtesave janë ndërtuar pa leje ndërtimi dhe, rrjedhimisht, pa certifikata përdorimi.
Kush janë pronarët e 182 mijë banesave boshe?
Këto pohime mbështeten edhe nga të dhënat e Bankës Qendrore të Kosovës, sipas të cilave, diaspora zë vendin e parë sa u përket investimeve të huaja që bëhen kryesisht në patundshmëri.
Me të pajtohet edhe kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës (OEK), Lulzim Rafuna, i cili ka thënë se investime të tilla e ndihmojnë sektorin e ndërtimit, por shton se, kur këto prona mbeten të pashfrytëzuara për pjesën më të madhe të vitit, ato nuk japin ndonjë kontribut të drejtpërdrejtë në zhvillimin ekonomik.
Edhe ekonomisti Mustafë Kadrijaj mendon se diaspora është ajo që po blen më së shumti banesa.
Kurse ish-kryetari i Odës Ekonomike të Kosovës, Safet Gërxhaliu, kohë më parë pati ngritur alarmin për një flluskë në rritje në tregun e pasurive të paluajtshme, duke paralajmëruar se mungesa e politikave zhvillimore, trendi spekulativ i investimeve dhe rënia e kërkesës reale për banim, po e çojnë ekonominë drejt një paqëndrueshmërie të thelluar.
“Nëse financa nuk i shërben ekonomisë reale, atëherë zhvillimi është vetëm një iluzion sipërfaqësor.
Kërkesa në rritje për kredi, veçanërisht për kredi hipotekore, nuk reflekton domosdoshmërisht një rritje të mirëqenies, por një përpjekje për përfitim të shpejtë nga rritja e çmimeve në tregun e banesave.
Të dhënat e fundit nga regjistrimi i popullsisë i vitit 2024 kanë treguar se në gjithë Kosovën janë 182 mijë e 849 banesa të pabanuara. Kjo shifër është për mbi 83 mijë më e lartë sesa ka qenë në regjistrimin paraprak të popullsisë, që është realizuar më 2011.
Krahasuar me regjistrimin e fundit të popullsisë më 2011, shifra e banesave të pabanuara është rritur me 83 mijë e 041.
Sipas statistikave, të tilla në nivel vendi janë 274 mijë e 116. Edhe kjo shifër, krahasuar me regjistrimin e popullsisë të 2011-s është rritur me 26 mijë e 167 njësi.
Kosova sipas këtij regjistrimi ka 1,602,515 banorë rezidentë. Kjo shifër, krahasuar me regjistrimin e 2011-s, është rreth 150 mijë banorë më e ulët.
