Në qershor të vitit 2007, Tony Blair, brenda të njëjtës ditë, dha dorëheqjen si Kryeministër britanik dhe njoftoi se kishte pranuar emërimin si i dërguar i posaçëm për Lindjen e Mesme, në përfaqësim të të ashtuquajturit Kuartet, pra OKB-së, Shteteve të Bashkuara, Bashkimit Evropian dhe Rusisë. Një kalim që, dukshëm, e kishte përgatitur prej kohësh, por që shkaktoi shumë habi. Ishte ai, i vetmi kryetar qeverie perëndimor, që i shkoi pas George W. Bush-it, duke dërguar në vitin 2003 edhe trupat britanike për të pushtuar Irakun e Saddam Husseinit-një hakmarrje e kotë për sulmin terrorist ndaj Kullave Binjake të Nju Jorkut.
Një aventurë gjakderdhëse që njollosi trashëgiminë politike të Blair-it, një burrë shteti i cili në kufi të mijëvjeçarëve kishte shënuar “Cool Britannia”-n, firmosi paqen në Irlandën e Veriut, solli devoluimin për Skocinë, Uellsin dhe Ulsterin, futi pagën minimale dhe dhjetëra reforma të tjera.
Lufta në Irak, pra, nuk ishte aspak një kartë e mirë prezantimi për detyrën e re pranë Kombeve të Bashkuara. Një barrë tepër e rëndë, edhe për ndërgjegjen e tij. Ndoshta e zgjodhi detyrën e të dërguarit për Lindjen e Mesme edhe për të shlyer atë të shkuar.
Kishte hapësirë vetëm për të provuar nisma bashkëpunimi ekonomik, si projekti “Lugina e Paqes”, investime për Izraelin, Jordaninë dhe Autoritetin Palestinez. Emër sugjestionues, por pak substancë.
Shumë, përkundrazi, ishin polemikat që thoshin se ai qe tepër pranë qeverisë izraelite. Dha dorëheqjen pas tetë vitesh; detyra gjasat e ka zhgënjyer, por i ka sjellë gjithashtu kontakte e njohje në rajon.
Rrjeti i bashkëpunimeve të tij jo vetëm që nuk u shua, por madje u zgjerua nën ombrellën e Institute for Global Change. Ujdi fitimprurëse me vendet e Gjirit. Akuza se synonte kryesisht buxhete milionëshe dhe komisione “të arta”.
Për këtë arsye nuk habiti kur muajt e fundit emri i tij nisi të qarkullonte sërish në bisedimet amerikane për periudhën pas Hamasit në Gaza. Në pranverë, dhëndri i Trump-it dhe ndërmjetësi i tij me vendet arabe, Jared Kushner, ia besoi pikërisht Institutit të Blair-it një studim fizibiliteti për rindërtimin e Rripit. Në fund të gushtit, ish-Kryeministri ishte në Shtëpinë e Bardhë për një mbledhje me Trump-in dhe të dërguarit e tij për Lindjen e Mesme. Me shumë gjasë janë urbanistët, inxhinierët dhe arkitektët e tij pas projektit të “Gaza Riviera”.
Kur në rrjete sociale u shfaq videoja e shëmtuar që përqeshte tragjedinë e banorëve të Gazës, me Trump-in dhe Netanyahun që merrnin rreze në plazh, nga selia londineze e Blair-it u shpërnda një shënim i sikletshëm. U saktësua se projekti i tyre nuk parashikonte deportimin e banorëve. Nuk mjaftoi për të shuar polemikat që në vendlindje vazhdojnë ta pikturojnë Blair-in tashmë vetëm si “afarsit”. Vështirë, në fakt, të mendohet se, edhe në rast marrëveshjeje me Hamasin, propozimi i ri nuk do të përkonte me një pastrim etnik de facto.
Nëse Blair, me angazhimin e tij në Lindjen e Mesme, dëshiron të ndreqë dëmet e bëra në atë rajon të trazuar me zgjedhjet e tij të dikurshme qeverisëse, do t’i duhet të angazhohet personalisht shumë më tepër se sa me një projekt në letër. Tranzicioni për Gazën, ku ai shihet i përfshirë, paraqitet pothuaj si një “mission impossible”. Kush e di nëse do të ketë autoritetin dhe fuqinë e mjaftueshme, në “bordin e Gazës” ku, sidoqoftë, president do të jetë Donald Trump. / bota.al
