A do të sjellë toni më i ashpër i Piculës masa konkrete të BE-së ndaj Serbisë?
Parlamenti Evropian diskutoi mbrëmë raportin e eurodeputetit Tonino Picula për Serbinë, ndërsa votimi për të pritet të zhvillohet sot në mesditë. Në gjuhën diplomatike të Brukselit, Picula ka përmbledhur realitetin dhe hapat që po e largojnë Serbinë nga rruga drejt anëtarësimit në Bashkimin Evropian. Vëmendja e institucioneve evropiane ndaj Ballkanit Perëndimor është në rritje – jo vetëm për shkak të raporteve zyrtare, por edhe për shkak të mobilizimit qytetar, siç janë studentët që marshojnë me biçikleta drejt Brukselit dhe që tashmë kanë mbërritur në Shtutgart.*
Raporti i Piculës përfshin një sërë rekomandimesh kyçe: përmirësimin e dialogut të brendshëm politik, reforma në sundimin e ligjit dhe luftën kundër korrupsionit, arritjen e një marrëveshjeje gjithëpërfshirëse për normalizimin e marrëdhënieve me Kosovën, përputhjen e plotë me politikën e jashtme të BE-së dhe krijimin e një trupi të pavarur për mediat si REM.
Në krahasim me raportet më të buta të paraardhësit të tij, Vladimír Bilčík, qasja më kritike e Piculës ngre pyetjen: A do të ndikojë kjo qasje në ndryshimin e realitetit politik në Serbi?
Sipas Branka Latinović, ish-ambasadore e Serbisë në OSBE:
“Besoj se raporti do të ndryshojë atmosferën në Parlamentin Evropian, sidomos në lidhje me mënyrën se si shikohet përmbushja e axhendës reformuese nga Serbia dhe respektimi i afateve të dhëna publikisht.”
Ndërkaq, Jelena Pejić Nikić nga Konventa për BE-në thekson rëndësinë e sinjalit politik që dërgon ky raport:
“BE-ja tashmë po kupton më qartë krizën e thellë politike në Serbi dhe humbjen e legjitimitetit të qeverisë aktuale si partner në negociatat për anëtarësim.”
Raporti bën thirrje për zbatimin urgjent të rekomandimeve të OSBE-së dhe ODIHR-it mbi reformën zgjedhore – shumë përpara mbajtjes së zgjedhjeve të ardhshme. Ai gjithashtu mbështet kërkesat e studentëve protestues për sundimin e ligjit, të drejtat qytetare, ndarjen e pushteteve dhe transparencën institucionale.
Florian Bieber, drejtor i Qendrës për Studime të Evropës Juglindore në Universitetin e Graz-it, beson se ky raport do të ketë më shumë peshë se të mëparshmit:
“Komisioni Evropian tashmë po tregon gatishmëri më të madhe për të kritikuar autoritetet në Serbi dhe duhet të këmbëngulë në përmbushjen e standardeve evropiane për zgjedhje të lira e të ndershme.”
Studentët, me aksionet e tyre simbolike drejt Strasburgut dhe Brukselit, kanë rikthyer vëmendjen ndërkombëtare drejt realitetit serb. Pejić Nikić shton:
“Ky mobilizim u ka dhënë zë qytetarëve që kërkojnë demokraci të vërtetë dhe sundim të ligjit, vlera që BE-ja i premton në procesin e integrimit.”
Latinović, nga ana tjetër, thekson dimensionin diplomatik të këtyre protestave:
“Veprimet që ndodhin në qytetet evropiane ndikojnë në opinionin publik lokal dhe nuk mund të anashkalohen nga diplomatët dhe politikanët ndërkombëtarë.”
Megjithatë, pa një forcë të qartë politike në Serbi që përfaqëson këto kërkesa, mbetet e paqartë se kush do të jetë partneri i BE-së në këtë proces. Siç thotë Bieber:
“Në fund, ky është një proces i brendshëm. Vetë shoqëria serbe duhet të ketë një qëndrim të qartë dhe të kërkojë mbështetje nga BE-ja për ta përkrahur në këtë rrugë.” transmeton Qendra.Info
Sot pritet që Parlamenti Evropian të votojë raportin e Piculës. A do të pasojë një qëndrim më i prerë i BE-së ndaj Serbisë? Rruga drejt anëtarësimit mbetet e hapur, por kushtëzimi i saj duket gjithnjë e më i fortë.
