Të qenit i zgjuar nuk ka të bëjë vetëm me testet e IQ-së apo zgjidhjen e ekuacioneve të ndërlikuara. Aftësitë mendore formohen dhe përmirësohen përmes mënyrës si e jetojmë përditshmërinë – nga zakonet tona, qëndrimi ndaj dijes dhe përballja me sfidat.
Shkenca ka identifikuar disa sjellje të përditshme që, në vend që ta ndihmojnë trurin të zhvillohet, e bllokojnë atë në vend. Një ndër konceptet kyçe që e mbështet këtë ide është efekti Dunning-Kruger, i cili tregon se individët me njohuri të kufizuara kanë tendencën të mbivlerësojnë veten, pikërisht sepse nuk janë të vetëdijshëm për kufizimet e tyre.
Këto janë disa nga zakonet që, sipas studiuesve, ndikojnë negativisht në zhvillimin mendor:
1. Multitasking-u i shpeshtë
Përpjekja për të bërë disa gjëra njëkohësisht mund të duket produktive, por në realitet dëmton përqendrimin, dobëson kujtesën dhe ul efikasitetin e trurit.
2. Mungesa e kuriozitetit
Kur nuk jemi të interesuar për të mësuar diçka të re, truri humbet fleksibilitetin dhe energjinë. Ashtu si muskujt, edhe mendja ka nevojë për stërvitje të vazhdueshme.
3. Zvarritja e detyrave
Shtyrja e vazhdueshme e përgjegjësive tregon mungesë vetëdisipline dhe e dëmton ndjeshëm vetëbesimin. Kjo sjellje përkthehet në ngecje personale dhe mendore.
4. Dieta e varfër ushqimore
Ushqimet e përpunuara dhe të pasura me sheqer ndikojnë negativisht në funksionimin e trurit, veçanërisht në kujtesë dhe vëmendje. Truri ka nevojë për ushqyes të shëndetshëm për të funksionuar në mënyrë optimale.
Mentaliteti i të mësuarit si faktor kyç
Psikologia Carol Dweck e ndan mendësinë në dy lloje:
-
Mendësia fikse, që beson se aftësitë nuk ndryshojnë dhe shmang sfidat.
-
Mentaliteti i rritjes, që beson se njeriu mund të përmirësohet përmes përpjekjes dhe të mësuarit të vazhdueshëm.
Konkluzioni: Truri është i adaptueshëm. Me pak vetëdije dhe ndryshim zakonesh – si rritja e kuriozitetit, zhvillimi i disiplinës personale dhe përballja me sfidat – secili prej nesh mund të përmirësojë ndjeshëm funksionet njohëse dhe aftësitë mendore.
