Revista franceze “Le Point” i ka kushtuar një tekst këngëtares Dua Lipa dhe lidhjes së saj me vendin e lindjes, Kosovën.
Sipas “Le Point”, fenomeni Dua Lipa vazhdon të lërë gjurmë në skenën botërore. Dhe për shkak se ajo i lartëson vendet që formësuan identitetin e saj, ato ia kthejnë. Kosova e nderoi së fundmi duke i dhënë shtetësinë.
Më 31 korrik 2025, Presidentja e Kosovës, Vjosa Osmani, nënshkroi një dekret që zyrtarizonte këtë njohje. Ceremonia u mbajt të nesërmen, më 1 gusht, në Prishtinë, ku kreu i shtetit e shpalli zyrtarisht Dua Lipën shtetase të Kosovës.
Gjesti simbolik
Ky gjest shumë simbolik vulos një marrëdhënie të gjatë dhe të fortë midis artistes dhe vendit të origjinës së familjes së saj. “Një nga figurat më emblematike kulturore në historinë e vendit tonë”, deklaroi presidentja në llogarinë e saj X, duke theksuar ndikimin e madh të këngëtares në imazhin ndërkombëtar të Kosovës.
Një mendim i ndarë nga muzikanti 39-vjeçar kosovar, Genc Salihu, në një intervistë me Le Monde: “Popullsia jonë është e re, ambicioze, e sigurt dhe gjithnjë e më progresive. Dua është prokurorja e përgjithshme e kësaj lufte emancipuese. Ajo është burimi ynë më i madh i krenarisë.”
Kjo është shtetësia e tretë e artistes së lindur në Londër, pas asaj të Mbretërisë së Bashkuar dhe të Shqipërisë, të cilën ajo e mori në vitin 2022, në njohje të rolit të saj në promovimin e kulturës shqiptare në mbarë botën. Shtimi i shtetësisë kosovare përforcon kështu një lidhje të thellë dhe të qëndrueshme me tokën nga e cila ajo vjen.
Shembull për të rinjtë
E lindur në Londër në vitin 1995, Dua Lipa mishëron një brez fëmijësh të mërgimit të shënuar nga luftërat në ish-Jugosllavi. Prindërit e saj, me origjinë nga Prishtina, ikën nga Kosova në fillim të viteve të ’90-ta dhe rindërtuan jetën e tyre në Mbretërinë e Bashkuar, ku lindën tre fëmijët e tyre.
Në vitin 2006, Dua përjetoi emocionin e pavarësisë, e cila u shpall dy vjet më vonë. Por në moshën 15 vjeçare, e bindur se republika e vogël ballkanike nuk ofronte të njëjtat perspektiva për një karrierë muzikore si Londra, ajo i bindi prindërit e saj ta linin të kthehej vetëm për të ndjekur studimet e saj të këngës dhe teatrit. Megjithatë, ajo ruan një lidhje të thellë me Kosovën, e cila do të mbetet qendrore në identitetin dhe udhëtimin e saj artistik.
“Mbretërimi i Kosovës”
Kosova mbetet një nga vendet më të varfra në Evropë dhe në Ballkanin Perëndimor. E njohur nga 103 shtete anëtare të OKB-së, përfshirë Francën që nga viti 2008, disa vende, përfshirë Serbinë, Rusinë dhe Spanjën, ende refuzojnë ta njohin pavarësinë e saj.
Diplomatikisht, Kosova ende po përpiqet të vendoset në skenën ndërkombëtare. Megjithatë, ndikimi i saj kulturor vazhdon të rritet, i nxitur nga figura të diasporës si Dua Lipa dhe Rita Ora. Kjo fuqi e butë, ku kultura i paraprin politikës, i jep vendit një dukshmëri të paparë përtej kufijve të tij. Duhet thënë se fama e Dua Lipës është e mjaftueshme për të ndryshuar shkallën: me 88.1 milionë ndjekës në Instagram dhe 65 milionë dëgjues mujorë në Spotify, ylli i popit tërheq shumë më tepër njerëz sesa ka banorë në Kosovë: 1.87 milionë.
Qëndrimi i saj ndaj lidhjeve të saj me Shqipërinë dhe Kosovën ndonjëherë ka shkaktuar polemika. Në vitin 2020, ajo shkaktoi një trazirë duke ndarë një hartë të ashtuquajtur “Shqipëria e Madhe” në rrjetet sociale, të cilën kritikët e saj e perceptuan si nacionaliste. Ajo e mbrojti këtë gjest si një festë kulturore, duke zbuluar në këtë proces lidhjen e saj si me Kosovën – e cila ndan një gjuhë dhe kulturë me Shqipërinë, por ka shpallur pavarësinë e saj – ashtu edhe me Shqipërinë, për të cilën ajo gjithashtu pretendon se ka rrënjë.
Që nga debutimi i saj, Dua Lipa e ka përdorur famën e saj për të nxjerrë në pah kulturën kosovare. Në vitin 2018, ajo bashkëthemeloi Festivalin “Sunny Hill” me të atin, Dukagjin Lipa, i cili vetëm në pak vite është bërë një nga ngjarjet kryesore muzikore në Ballkan. Çdo verë, ai tërheq artistë kryesorë ndërkombëtarë si Shawn Mendes dhe Fatboy Slim, si dhe mijëra pjesëmarrës në festival nga e gjithë rajoni.
Në një vend ende në periferi të qarqeve turistike dhe diplomatike evropiane, ky sukses shihet si një vitrinë dinamike për të rinjtë kosovarë. Ashtu si Hallyu, “Vala Koreane” që e solli Korenë e Jugut në spikatje falë K-pop dhe serialeve televizive, karriera e Dua Lipës ilustron se si një yll popi mund të bëhet ambasadori kulturor i një vendi dhe ta vendosë atë në hartën globale
