Çfarë na bën të ndihemi mirë me veten? Dhe çfarë na motivon të veprojmë, pavarësisht nëse është e rëndësishme apo jo?
Emocionet janë të ndërlikuara. Studiuesit kanë zbuluar disa dallime mes grave dhe burrave, por në thelb faktorët kryesorë që ndikojnë në mirëqenien e individit janë të ngjashëm për të dyja gjinitë.
“Ne hetuam dallimet mes gjinive dhe marrëdhëniet midis faktorëve që ndikojnë te motivimi dhe mirëqenia e pjesëmarrësve,” tha profesori Hermundur Sigmundsson nga Departamenti i Psikologjisë në NTNU.
Ai prej vitesh studion se çfarë u nevojitet njerëzve për të arritur objektivat e tyre, dhe si dallojnë burrat e gratë në këtë drejtim. Këtë herë, ai dhe kolegët iu qasën temës nga një këndvështrim më i gjerë. Gjetjet janë botuar në revistën Acta Psychologica.
Burrat me më shumë pasion dhe vetëbesim
Studimi tregoi se burrat kanë më shumë besim në aftësinë e tyre për të pasur sukses – një faktor i quajtur vetë-efikasitet. Ata rezultuan gjithashtu më pasionantë se gratë.
“Studimi i ri mbështet gjetjet tona të mëparshme: burrat janë më pasionantë,” tha Sigmundsson.
Megjithatë, për shumë aspekte të tjera dallimet ishin minimale. Nuk u gjetën diferenca mes gjinive në qëndrueshmëri (grit), mentalitet zhvillimi, ndjenja e kuptimit të jetës, funksionimi i përditshëm (flourishing) apo ndikimi nga emocionet kalimtare.
Kuptimi i jetës dhe vetë-efikasiteti – bazë e mirëqenies
Sipas studiuesve, ndjenja që jeta ka kuptim dhe vetë-efikasiteti janë dy shtyllat kryesore të të ndjerit mirë me veten.
“Niveli i lartë i vetë-efikasitetit është një përparësi e madhe – bindja absolute se do t’ia dalësh. Kjo lidhet ngushtë me emocionet pozitive dhe me ndjenjën e mirëqenies,” shpjegoi Sigmundsson.
Si zhvillohet vetë-efikasiteti
-
Roli i mentorëve: Prindërit, mësuesit dhe trajnerët kanë ndikim të madh. Ata duhet të ndihmojnë individin të gjejë sfidat e duhura për nivelin e tij.
-
Përjetimi i “flow”: Kur sfidat përputhen me aftësitë, individi përjeton rrjedhshmëri (flow), e cila ndihmon në zhvillimin e vetë-efikasitetit.
-
Marrja e sfidave të reja: Ndjenja se mund t’ia dalësh shtyn individin të përballet me sfida të tjera, duke rritur motivimin dhe mirëqenien.
Nevoja për studime ndërkulturore
Studimi u zhvillua me 479 pjesëmarrës në Islandë: 336 gra dhe 143 burra, me moshë mesatare 32 vjeç. Studiuesit theksojnë se rezultatet mund të ndikohen nga pabarazia gjinore në kampion, faktorët kulturorë dhe fakti që të dhënat u bazuan në vetëdeklarime.
Ata sugjerojnë që kërkimet e ardhshme të përfshijnë kultura të ndryshme dhe mostra më të balancuara gjinore.
