Presidenti i Këshillit Evropian Charles Michel tha se BE-ja ka shumë të përbashkëta me SHBA-në dhe dëshiron të forcojë aleancën transatlantike me Uashingtonin bazuar në respektin reciprok. “Ne duhet të jemi zotër të fatit tonë, jo për Donald Trump apo Kamala Harris, por për hir të fëmijëve tanë. Është përgjegjësia jonë të marrim vendime në mënyrë që të mos varemi nga diçka që vendoset diku tjetër”, tha Michel pas mbërritjes së tij në takimin e Komunitetit Politik Evropian (EPC) në kryeqytetin hungarez. Para fillimit të takimit, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, theksoi se e ardhmja e Evropës është në “duart tona” dhe se BE-ja duhet të ruajë unitetin e saj përballë sfidave globale. Lidhur me rezultatin e zgjedhjeve presidenciale në SHBA, ajo tha se mezi pret të punojë me Donald Trump në forcimin e lidhjeve transatlantike dhe se do të punojnë me të në një mënyrë të mirë. “Është shumë e rëndësishme të analizojmë me të cilat janë interesat tona të përbashkëta. Evropa gjithashtu duhet të marrë më shumë përgjegjësi, beson von der Leyen, duke theksuar sigurinë dhe mbrojtjen, si dhe mbështetjen për Ukrainën. Sipas saj, këto janë “çështje me interes të përbashkët me SHBA-në”. Presidenti francez Emmanuel Macron është gjithashtu i mendimit se Evropa duhet të shkruajë historinë e saj dhe “të mos lexojë historinë e shkruar nga të tjerët”, dhe shprehu besimin e tij se ai ka fuqinë për ta bërë këtë. Evropa duhet të mbrojë pavarësinë e saj të sigurisë nga SHBA dhe të mbrojë interesat e saj kundër interesave të rivalëve gjeopolitikë, tha Macron, duke vënë në dukje se Donald Trump do të “mbrojë në mënyrë legjitime interesat e amerikanëve”. Ata nuk arritën marrëveshje në takimin për luftën në Ukrainë
Në përfundim të samitit, kryeministri hungarez Viktor Orban theksoi se një parakusht i domosdoshëm për paqen në Ukrainë është arritja e armëpushimit. Ai është i bindur se gjithnjë e më shumë vende janë në grupin e atyre që duan paqen dhe jo vazhdimin e luftës. “Ne, evropianët, shkuam në luftë pa e sqaruar se çfarë është fitorja… dhe ja ku jemi tani”, tha Orban. Siç ka shpjeguar ai, në takimin ku ka marrë pjesë edhe presidenti ukrainas Volodymyr Zelensky, kanë diskutuar për luftën në Ukrainë, por nuk kanë arritur asnjë marrëveshje. Sipas Orbanit, ka gjithnjë e më shumë liderë që duan paqen dhe me zgjedhjen e Donald Trump si president i Shteteve të Bashkuara, ky kamp është bërë edhe më i fortë. Në të njëjtën kohë, ai theksoi se paqja është vetëm hapi i dytë, dhe i pari është armëpushim, pasi kjo krijon hapësirë për diskutim mes palëve ndërluftuese. Zelenski paralajmëroi liderët evropianë në samit se çdo lëshim ndaj presidentit rus Vladimir Putin do të ishte i papranueshëm për Kievin dhe “vetëvrasës” për Evropën. Ai është gjithashtu i bindur se koncepti “paqe përmes forcës” është i suksesshëm.
Orban: Nuk mund të presim që amerikanët të na mbrojnë
Ndërkohë, Orban, nën dritën e disa deklaratave të presidentit të sapozgjedhur të SHBA-së, Trump, se synon t’i japë fund luftës në Ukrainë shumë shpejt, vuri në dukje se Evropa do të duhet t’i përgjigjet pyetjes se çfarë të bëjë nëse SHBA-të nuk e ndihmojnë më Kievin. . Ai është i bindur se Evropa duhet të mbajë një qëndrim të përgjegjshëm për të siguruar paqen. “Ne nuk mund të presim që amerikanët të na mbrojnë,” shpjegoi ai. Zelenski, i cili mbajti një konferencë të veçantë për shtyp pas mikpritësit, shprehu zemërim ndaj planit të paqes të Orban për të përfunduar një armëpushim fillimisht. “Kjo është shumë e rrezikshme për ukrainasit,” tha ai. Ai është i bindur se kjo do të çonte në një konflikt të ngrirë. “Ne të gjithë duam t’i japim fund kësaj lufte, por duhet të jetë një fund i drejtë,” shtoi ai. Në lidhje me mungesën e mundshme të ndihmës ushtarake amerikane, Zelenski kujtoi se fondet ruse në vlerë 300 miliardë dollarë, të cilat mund të përdoren nga Kievi, aktualisht janë të ngrira si pjesë e sanksioneve. Sa i përket seancës së EPS-së, Orban vlerësoi gjithashtu se temat ishin shumë komplekse dhe se nuk u morën vendime zyrtare, pasi ishte vetëm një diskutim. Kryeministri shqiptar Edi Rama, vendi i të cilit do të presë samitin e ardhshëm të EPS-së, e vlerësoi forumin si një vend për shkëmbim të lirë mendimesh edhe për tema më të rrezikshme. Rama në stilin e tij karakteristik ka bërë edhe një batutë me drejtuesen. “Më lejoni të them se ishte shumë e veçantë të shihje të gjithë Evropën të mbledhur në stallën e deleve të zeza të Viktorit, i cili e bëri këtë ditë shumë të veçantë”, tha ai për Orbanin, i cili është vazhdimisht në konflikt me Brukselin.
SHBA-ja duhet ta dijë se ne do të vazhdojmë të mbështesim Ukrainën në të ardhmen
Kryeministri finlandez Peteri Orpo tha se vendet evropiane duhet t’i bëjnë të qartë SHBA-ve se do të vazhdojnë të mbështesin Ukrainën për aq kohë sa të jetë e nevojshme. Sekretari i Përgjithshëm i NATO-s Mark Rutte, i cili po merr pjesë gjithashtu në takimin në Budapest, tha se ai synon të punojë me Donald Trump për t’u marrë me “zhvillimet e reja të rrezikshme”. “Ne shohim gjithnjë e më shumë se Koreja e Veriut, Irani, Kina dhe, natyrisht, Rusia po bashkëpunojnë, duke punuar së bashku kundër Ukrainës”, tha ai.
Kreu i NATO-s deklaroi se, për shkak të fitores së Trumpit, ai pret diskutime të reja për shumën e shpenzimeve të mbrojtjes nga anëtarët e aleancës. Presidenti i zgjedhur i SHBA-së ka absolutisht të drejtë se shpenzimi i dy për qind të prodhimit të brendshëm bruto nuk do të arrijë objektivat e aftësisë mbrojtëse, tha ish-kryeministri holandez. Rutte komentoi gjithashtu zhvillimet në koalicionin qeverisës të Gjermanisë pasi kancelari Olaf Scholz shkarkoi ministrin e Financave Christian Lindner të mërkurën, duke vënë në pikëpyetje të ardhmen e qeverisë. Ai shprehu besimin se Gjermania do të jetë në gjendje të zbatojë me sukses politikën e saj të jashtme dhe të përmbushë detyrimet e saj të mbrojtjes.
