Në një fjalim të Vitit të Ri, kryeministri i Grenlandës, Mute Egede, shpalli mbështetjen e tij për pavarësinë nga Danimarka, një qëndrim që përfaqëson një hap të rëndësishëm drejt ndarjes së ishullit më të madh në botë nga administrimi i Mbretërisë së Danimarkës.
“Është koha që të ndërmarrim një hap të madh dhe të formësojmë të ardhmen tonë, duke vendosur se me kë do të bashkëpunojmë dhe cilët do të jenë partnerët tanë tregtarë,” deklaroi Egede. Ky mesazh nënkupton një qëndrim më të vendosur drejt shkëputjes, duke reflektuar një frymë të re politike në Grenlandë.
Interesi Amerikan për Grenlandën dhe Refuzimet e Përsëritura
Fjalimi i Egede përkoi me një deklaratë të presidentit të sapozgjedhur të SHBA-së, Donald Trump, i cili e quajti Grenlandën një territor “të domosdoshëm për sigurinë kombëtare dhe lirinë globale”. Trump, që gjatë mandatit të tij të parë presidencial (2016–2020), kishte propozuar disa herë blerjen e Grenlandës si një “marrëveshje strategjike për pasuritë e paluajtshme”.
Megjithatë, si qeveria grenlandeze, ashtu edhe ajo daneze kanë refuzuar çdo ofertë të tillë. Kryeministri Egede ritheksoi se “Grenlanda nuk është dhe nuk do të jetë kurrë në shitje.”
Një Histori Koloniale dhe Sfida për Barazi
Grenlanda ka një histori të gjatë nën ndikimin kolonial. Fillimisht koloni norvegjeze, ishulli iu dorëzua Danimarkës në 1814 dhe në vitin 1953 u integrua si pjesë e Mbretërisë Daneze. Në vitin 1978, parlamenti danez i dha Grenlandës të drejtën e vetëqeverisjes.
Në fjalimin e tij, Egede theksoi se “bashkëpunimi me Danimarkën nuk ka arritur të krijojë barazi të plotë”. Ai përmendi nevojën për t’i dhënë fund “prangave të kolonializmit” dhe për të çuar vendin drejt pavarësisë.
Pasuri Natyrore dhe Sfida Ekonomike
Grenlanda, me një sipërfaqe prej 2.2 milionë kilometra katrorë, është një nga zonat më të pasura me burime natyrore në botë. Rezervat e saj të naftës, gazit natyror, arit, diamantit dhe uraniumit e bëjnë atë një pikë interesi për fuqitë globale si SHBA, Kina dhe Rusia.
Megjithatë, 82% e sipërfaqes së ishullit është e mbuluar nga akulli, dhe ekonomia e tij mbetet e varur nga subvencionet daneze. Popullsia e ishullit, rreth 57,000 banorë, përbëhet kryesisht nga Inuitë, dhe shumica mbështesin idenë e pavarësisë. Por mendimet mbeten të ndara mbi kohën dhe ndikimin që kjo do të ketë në jetën e tyre.
Zgjedhjet Parlamentare dhe Perspektiva për Pavarësi
Në prill, Grenlanda do të mbajë zgjedhje parlamentare, të cilat pritet të përcaktojnë më tej rrugën drejt pavarësisë. Pavarësia mbetet një objektiv i rëndësishëm për shumicën e popullatës, por sfidat ekonomike dhe politike për këtë tranzicion janë ende të mëdha.
“Historia jonë na ka mësuar se barazia e vërtetë vjen vetëm kur e marrim fatin tonë në duart tona,” deklaroi Egede, duke përcjellë një mesazh të qartë për të ardhmen e Grenlandës si një komb i pavarur.
