Zyra e Kombeve të Bashkuara për të Drejtat e Njeriut (OHCHR) ka raportuar se të paktën 798 palestinezë janë vrarë gjatë gjashtë javëve të fundit në ose pranë pikave të shpërndarjes së ndihmave në Rripin e Gazës, ku operojnë Fondacioni Humanitar i Gazës (GHF) dhe organizata të tjera ndërkombëtare.
Zëdhënësja e OHCHR-së, Ravina Shamdasani, deklaroi në një konferencë për shtyp në Gjenevë se shumica e viktimave – 615 persona – janë regjistruar pranë pikave të ndihmës të GHF-së, ndërsa 183 të tjerë përgjatë rrugëve të autokolonave humanitare. “Nga 27 maji deri më 7 korrik, kemi regjistruar 798 vrasje”, theksoi Shamdasani, duke ngritur shqetësime serioze për sigurinë e shpërndarjes së ndihmave.
Sipas OHCHR-së, shumica e plagëve të viktimave ishin nga armë zjarri, duke aluduar në përplasje të dhunshme në pikat ku njerëzit presin për ushqim dhe ndihma jetike.
Kritika për modelin amerikan të shpërndarjes së ndihmave
GHF, një fondacion i mbështetur nga Shtetet e Bashkuara dhe Izraeli, përdor kompani private amerikane për të shpërndarë ndihmat, duke anashkaluar mekanizmin e koordinuar nga OKB-ja, të cilin Izraeli e akuzon se është shfrytëzuar nga militantët e Hamasit.
Kombet e Bashkuara e kanë kritikuar këtë sistem si “thellësisht të pasigurt dhe të paqëndrueshëm”, duke e konsideruar në kundërshtim me parimet e paanshmërisë humanitare.
Nga ana tjetër, GHF i ka cilësuar shifrat e OKB-së si “të rrejshme dhe çorientuese”, duke mohuar se incidentet fatale kanë ndodhur në pikat e saj të shpërndarjes. “Fakti është se sulmet më vdekjeprurëse janë lidhur me autokolona të OKB-së”, tha një zëdhënës i GHF-së për agjencinë Reuters.
Reagimi i Izraelit dhe burimet e të dhënave
Ushtria izraelite ka deklaruar se është duke hetuar numrin e viktimave dhe se ka ndërmarrë masa për të minimizuar përplasjet, përfshirë vendosjen e gardheve mbrojtëse, tabelave paralajmëruese dhe hapjen e rrugëve shtesë për qarkullim të sigurt.
Sipas OHCHR-së, shifrat janë mbledhur përmes burimeve të ndryshme si spitalet lokale, varrezat, familjet e viktimave, autoritetet shëndetësore palestineze, OJQ-të dhe partnerët në terren.
Kombet e Bashkuara kanë shprehur shqetësime se dhuna në pikat e shpërndarjes së ndihmës mund të përbëjë krime të rënda kundër civilëve, duke theksuar se çdo model shpërndarjeje duhet të mbrojë jetën dhe dinjitetin e njerëzve që janë në nevojë ekstreme.
Sfondi i konfliktit
Që nga sulmi i Hamasit ndaj Izraelit më 7 tetor 2023, konflikti ka eskaluar ndjeshëm. GHF ka nisur shpërndarjen e ndihmave në fund të majit 2025, pas heqjes së një bllokade 11-javore të ndihmave nga Izraeli. Organizata pretendon se mund të përmirësojë sigurinë dhe efektivitetin e shpërndarjes, nëse do të kishte më shumë bashkëpunim me OKB-në dhe aktorë të tjerë ndërkombëtarë.
Në Gazë, ndërkohë, civilët vijojnë të përballen me mungesë ekstreme ushqimi, uji dhe ndihmash, teksa përplasjet politike e humanitare lënë gjurmë të thella në jetën e përditshme të qindra mijëra njerëzve.
