Presidenti francez Emmanuel Macron ka shpallur rritjen më të madhe të shpenzimeve ushtarake në historinë e pasluftës në Francë, duke e cilësuar Rusinë si kërcënimin më serioz për Evropën që nga viti 1945. Në fjalimin e mbajtur në kopshtet e Ministrisë së Mbrojtjes në Hôtel de Brienne, në prag të Ditës Kombëtare të Francës më 14 korrik, Macron paralajmëroi fundin e “dividentëve të paqes” dhe kërkoi mobilizim të plotë strategjik për mbrojtjen e kontinentit.
Rritje historike e buxhetit ushtarak: 64 miliardë euro në vit deri më 2027
“Buxheti i mbrojtjes do të dyfishohet deri në vitin 2027,” deklaroi kreu i Elizesë, duke njoftuar përditësimin e Ligjit për Programimin Ushtarak. Ai do të përfshijë 3.5 miliardë euro shtesë në vitin 2026 dhe edhe 3 miliardë të tjera në 2027, duke e çuar buxhetin total në 64 miliardë euro në vit, krahasuar me 32 miliardë sa ishte në vitin 2017 kur Macron mori detyrën.
Presidenti sqaroi se kjo rritje “nuk do të financohet me borxhe,” ndërkohë që Franca përgatitet për reforma të ashpra fiskale për të ruajtur balancat buxhetore.
Rusia, kërcënim strategjik dhe i përhershëm për Evropën
Macron ngriti alarmin për kërcënimet ekzistenciale që po i kanosen Evropës, duke thënë se “asnjëherë që nga Lufta e Dytë Botërore, liria jonë nuk ka qenë kaq shumë e rrezikuar.” Ai e përshkroi Rusinë si një kërcënim të rëndë dhe të përhershëm, dhe shprehu shqetësimin për një “përballje të mundshme të drejtpërdrejtë në një luftë me intensitet të lartë.”
“Lufta ka mbërritur në territorin tonë me pushtimin e Ukrainës,” shtoi ai. “Evropa nuk mund të mbështetet më vetëm te aleatët – ne duhet ta mbrojmë vetë sigurinë dhe lirinë tonë.”
Bashkëpunim strategjik dhe sinjale drejt Perëndimit e Lindjes
Macron vuri në dukje forcimin e bashkëpunimit me Mbretërinë e Bashkuar, përfshirë paktin për frenimin bërthamor dhe krijimin e “koalicionit të të gatshmëve” për mbështetjen e Ukrainës – një iniciativë franko-britanike që përfshin rreth 30 vende.
Në këtë kontekst, ai dërgoi një mesazh të qartë jo vetëm për Moskën, por edhe për Uashingtonin, në një kohë kur shqetësimet për tërheqjen e SHBA nga angazhimet globale janë shtuar.
Paralajmërim për sfida të reja: luftë hibride, terrorizëm dhe dobësi strategjike
Krahas sfidave nga Lindja, Macron dhe Shefi i Shtabit të Përgjithshëm, gjenerali Thierry Burkhard, ngritën shqetësime për kërcënimet kibernetike dhe terrorizmin islamik, që sipas tyre mbetet ende “një rrezik real, edhe pas një dekade nga atentatet në Paris.”
Burkhard paralajmëroi se Rusia mund të rikrijojë forcat e saj të plota ushtarake deri në vitin 2030, çka do të mundësonte nxitjen e konflikteve të reja në Evropë dhe përtej saj.
Rruga e vështirë fiskale përpara
Rritja drastike e shpenzimeve për mbrojtjen përplaset me kufizimet buxhetore që po përballon qeveria franceze. Kryeministri François Bayrou pritet të paraqesë nesër në Parlament kornizën buxhetore për vitin 2026, mes pritshmërive për debate të ashpra dhe një mocioni të mundshëm mosbesimi në vjeshtë.
Mesazh për Evropën
Mesazhi i Macron është i qartë: Evropa duhet të zgjohet, të forcojë ushtritë e saj dhe të bëhet vetë garantuese e lirisë dhe sigurisë së saj. “Për të qenë të lirë në këtë botë, duhet të jesh i frikshëm. Dhe për të qenë i frikshëm, duhet të jesh i fuqishëm,” përfundoi ai.
