Mbikëqyrja dixhitale po hyn në një epokë të re, ku sinjalet Wi-Fi mund të përdoren për të identifikuar njerëzit pa pasur nevojë për telefona, kamera apo pajisje të veshshme. Një grup studiuesish nga Universiteti “La Sapienza” i Romës ka zhvilluar një sistem të ri biometrik të quajtur WhoFi, i cili identifikon individët bazuar në mënyrën se si trupi i tyre ndërvepron me sinjalet Wi-Fi përreth.
Sistemi funksionon duke analizuar shtrembërimet në sinjalet Wi-Fi, të shkaktuara nga prania fizike e trupit të njeriut. Këto shtrembërime regjistrohen si një “gjurmë dixhitale unike”, të aftë të dallojnë një individ me saktësi deri në 95.5%, pa nevojën e ndonjë pajisjeje apo kontakti direkt.
Nga CSI te Inteligjenca Artificiale
Teknologjia bazohet në Informacionin e Gjendjes së Kanalit (CSI), një metodë që mat ndryshimet në amplitudë dhe fazë të valëve Wi-Fi teksa ato kalojnë përmes mjediseve të ndryshme fizike. Studiuesit italianë, Danilo Avola, Daniele Pannone, Dario Montagnini dhe Emad Emam, përdorën një rrjet të avancuar nervor të bazuar në arkitekturën Transformer – një strukturë popullore në aplikacionet moderne të inteligjencës artificiale.
Sipas tyre, vetëm prania fizike e një personi është e mjaftueshme për të krijuar një profil unik të sinjalit, të mjaftueshëm për riidentifikim të saktë në zona të ndryshme të mbuluara me rrjet Wi-Fi.
Avantazhet (dhe rreziqet) përtej kamerave
Ndryshe nga kamerat, sinjalet Wi-Fi mund të depërtojnë në mure, funksionojnë në errësirë dhe nuk kërkojnë linjë të drejtpërdrejtë pamjeje – duke i dhënë kështu kësaj metode një avantazh të konsiderueshëm në fushën e mbikëqyrjes. Por, kjo gjithashtu ngre shqetësime serioze për privatësinë, pasi përdoruesit mund të identifikohen dhe ndiqen në mënyrë pasive, pa dijeninë ose miratimin e tyre.
Që prej vitit 2020, kur u miratua standardi IEEE 802.11bf, tregu i teknologjisë është zhvendosur drejt zhvillimit të Wi-Fi-së ndijore, ku pajisjet nuk shërbejnë vetëm si pika qasjeje, por edhe si sensorë inteligjentë mjedisorë.
WhoFi vs EyeFi: Evolucioni i ndjesisë Wi-Fi
Një sistem i ngjashëm i quajtur EyeFi, prezantuar në vitin 2020, arrinte saktësi vetëm deri në 75%. Në krahasim, WhoFi tregon përparim të jashtëzakonshëm me saktësi mbi 95%, duke dëshmuar potencialin në rritje të këtyre teknologjive të bazuara në sinjal.
E ardhmja e mbikëqyrjes – e padukshme dhe e pashmangshme?
Teksa përdorimi i rrjeteve Wi-Fi bëhet gjithnjë e më i përhapur dhe pajisjet po shndërrohen në sensorë të heshtur, çështjet etike dhe ligjore rreth privatësisë marrin një rëndësi edhe më të madhe. Megjithëse teknologjia WhoFi paraqet mundësi të mëdha për siguri, ndihmë për persona me aftësi të kufizuara apo për automatizim të mjediseve, ajo gjithashtu paraqet rrezik për gjurmim të padukshëm dhe jo të autorizuar.
Në një botë gjithnjë e më të ndërlidhur, pyetja nuk është më nëse jemi duke u ndjekur – por nga çfarë.
Teknologjia Wi-Fi sapo ka kaluar nga komunikim – në mbikëqyrje. A është privatësia thjesht një iluzion në epokën digjitale?
