Burimi: ZEITmagazin
Kryeministri i Shqipërisë, Edi Rama, ka dhënë një intervistë të pazakontë për revistën gjermane ZEITmagazin, ku me humor dhe sinqeritet ka folur për gjatësinë e tij, karrierën politike, artin dhe sfidat e qeverisjes. Me një lartësi prej 1.98 metrash, Rama krahason veten me liderë botërorë si Donald Trump dhe Giorgia Meloni, duke theksuar se karizma, jo gjatësia, është çelësi i suksesit politik. Intervista zbulon një portret të një politikani artist, i cili reflekton mbi të kaluarën e tij, akuzat për korrupsion dhe ambiciet për të çuar Shqipërinë drejt Bashkimit Evropian.
Gjatësia dhe Karizma në Politikë
I pyetur për gjatësinë e tij, Rama, një ish-basketbollist profesionist, thotë se është 1.98 metra, “si Friedrich Merz dhe tetë centimetra më i gjatë se Donald Trump”. Ai citon një statistikë që sugjeron se kandidatët më të gjatë fitojnë zgjedhjet në 80% të rasteve, por shton se karizma është më e rëndësishme. “Shikoni Giorgia Melonin,” thotë ai për homologen italiane. “Ajo është e shkurtër, por karizma e saj e bën të duket e gjatë.”
Rama rrëfen se si fëmijë e urrente gjatësinë e tij gjatë epokës komuniste, kur vëmendja e tepruar nga mësuesit e bënte të ndihej i ekspozuar. “Nuk mund të fshihesha kurrë,” kujton ai, duke treguar se si gjimnastika e detyrueshme e mëngjesit dhe rregullat strikte të regjimit e vinin në qendër të vëmendjes.
Nga Arti te Politika: Një Rrugëtim i Papritur
Rama, 61 vjeç, është një figurë unike: një artist që u bë kryeministër. Zyra e tij është e mbushur me vizatime dhe piktura të tij, një pasqyrim i identitetit të tij si krijues. Ai rrëfen se fillimisht e shihte politikën si armike të lirisë artistike, veçanërisht gjatë komunizmit, kur pikturat duhej të ndiqnin rregulla strikte. “Qielli duhej të ishte blu, jo i kuq apo i verdhë,” thotë ai, duke përshkruar kufizimet e regjimit të Enver Hoxhës.
Karriera e tij politike nisi pas një atentati të dhunshëm në 1997, kur u sulmua brutalisht për shkak të aktivizmit të tij kundër qeverisë. “Fiziku im i ndihmoi të mbijetoja,” thotë ai, duke shtuar se mjekët e konsideruan gjatësinë dhe forcën fizike si faktorë shpëtues. Nga ministër i Kulturës në 1998, te kryetar i Bashkisë së Tiranës dhe më pas kryeministër që nga 2013, Rama ka transformuar Shqipërinë, duke e bërë atë një destinacion turistik që tërheq mbi 10 milionë vizitorë në vit.
Sfidat dhe Akuzat për Korrupsion
Intervista prek edhe akuzat e vazhdueshme për korrupsion dhe lidhje me krimin e organizuar. Rama nuk i mohon sfidat, por thekson përpjekjet për reforma gjyqësore që kanë sjellë zyrtarë të lartë para drejtësisë. “Partia jonë nuk është mburojë për askënd,” thotë ai, duke iu referuar arrestimit të ish-kryetarit të Bashkisë së Tiranës për ryshfet dhe pastrim parash. Ai beson se lufta kundër korrupsionit është çelësi për anëtarësimin e Shqipërisë në BE deri në 2030.
Megjithatë, kritikët si gazetari Enton Abilekaj dhe shkrimtari Fatos Lubonja e akuzojnë Ramën për autoritarizëm dhe lidhje me krimin. “Ai ka nevojë për kriminelët për të qëndruar në pushtet,” thotë Abilekaj, ndërsa Lubonja e quan Ramën “narcisist” që kontrollon policinë dhe gjyqësorin. Gazetarja Ambrozia Meta, e cila u përball me Ramën gjatë një konference për shtyp, e kritikon për shndërrimin e Shqipërisë në një “diktaturë ekonomike”.
Rama dhe Media: Një Marrëdhënie e Tensionuar
Rama ka një marrëdhënie të ndërlikuar me median. Ai pranon se ka përjashtuar gazetarë nga konferencat për shtyp, por vetëm kur “marrin peng” diskutimet. Rasti i gazetares Ambrozia Meta, të cilën e shtyu fizikisht gjatë një konference, ka nxitur kritika. Rama mbron gazetarinë e pavarur, duke kujtuar rrezikun që ka marrë vetë duke shkruar për një gazetë të pavarur gjatë viteve ’90, por shton se disa gazetarë e shohin vetëm si “autokrat” pa dëgjuar argumentet e tij.
Vizioni për Evropën dhe Bota
Rama shpreh admirim për Angela Merkel, të cilën e konsideron një lidere racionale që mund të kishte parandaluar luftën në Ukrainë përmes diplomacisë. Ai kritikon Perëndimin për refuzimin e negociatave me Rusinë dhe sheh te Donald Trump një mundësi për të sjellë ide të reja, si armëpushimi. “Evropa duhet të zgjohet,” thotë ai, duke lavdëruar hapat e Ursula von der Leyen dhe Friedrich Merz për një Gjermani dhe Evropë më të fortë.
Për projektet e investimeve, si ai i Jared Kushner për turizmin luksoz në bregdetin shqiptar, Rama mbetet optimist, pavarësisht kundërshtimeve nga ambientalistët. “Projekti po ecën,” thotë ai, duke theksuar potencialin ekonomik të turizmit.
Një Lider mes Artit dhe Pushtetit
Rama e përshkruan pushtetin si një “bishë të egër” që mund të deformojë brendësinë e një personi. Për të qëndruar “normal”, ai refuzon privilegjet si shërbëtorët qeveritarë dhe udhëtimet me klas biznesi. Në shtëpi, gruaja e tij ekonomiste është “opozita më e ashpër”, duke e sfiduar me pyetje të vështira që e mbajnë të përulur.
Me një përzierje të humorit, vetë-reflektimit dhe ambicies, Edi Rama vazhdon të jetë një figurë polarizuese, por e pamohueshme në skenën politike shqiptare dhe evropiane. Ndërsa përpiqet të balancojë artin, pushtetin dhe reformat, ai mbetet i vendosur për ta çuar Shqipërinë drejt një të ardhmeje më të ndritur, pavarësisht sfidave dhe kritikave.
