Presidenti i Ukrainës, Volodymyr Zelenskyy, ka përjashtuar mundësinë e lëshimit të tokës në favor të Rusisë, duke paralajmëruar se marrëveshjet që anashkalojnë Ukrainën nuk do të sjellin paqe të qëndrueshme.
Deklaratat e Zelenskyy erdhën përpara takimit të planifikuar javën e ardhshme në Alaska midis presidentit amerikan Donald Trump dhe homologut të tij rus Vladimir Putin. Në një video të publikuar të shtunën në rrjetet sociale, ai theksoi se Ukraina është e gatshme për “vendime të vërteta” që mund të sjellin “paqe dinjitoze”, por jo në kurriz të integritetit territorial.
“Ukrainasit nuk do t’ia dhurojnë tokën e tyre pushtuesit. Vendimet pa Ukrainën nuk do të sjellin paqe. Këto janë vendime të lindura të vdekura dhe të pazbatueshme. Ne kemi nevojë për paqe të vërtetë, që njerëzit ta respektojnë,” – tha Zelenskyy.
Deklarata e tij pasoi komentin e Trump se një marrëveshje paqeje mund të përfshijë “disa shkëmbime territoresh”. Takimi Trump–Putin pritet të fokusohet në opsionet për një zgjidhje afatgjatë të luftës në Ukrainë, e cila ka nisur nga pushtimi rus në shkurt 2022 dhe ka shkaktuar dhjetëra mijëra viktima dhe miliona të zhvendosur.
Tre raunde negociatash këtë vit midis Moskës dhe Kievit kanë dështuar. Putin ka përsëritur se çdo marrëveshje duhet të përfshijë heqjen dorë nga territoret e pushtuara nga Rusia, ndërprerjen e furnizimit të Ukrainës me armë nga Perëndimi dhe përjashtimin e saj nga NATO. Rusia ka shpallur katër rajone të pushtuara – Kherson, Donetsk, Zaporizhia dhe Luhansk – si pjesë të territorit të saj në vitin 2022, si dhe gadishullin e Krimesë të aneksuar në vitin 2014.
Ndërkohë, Zelenskyy zhvilloi biseda telefonike me kryeministrin britanik Keir Starmer dhe presidentin francez Emmanuel Macron, duke kërkuar “hapa të qartë” nga aleatët për të arritur një paqe të qëndrueshme dhe për të mos lejuar “mashtrime të reja” nga Moska.
Këshilltarë të sigurisë kombëtare nga SHBA, Bashkimi Evropian dhe Britania e Madhe u takuan të shtunën në Londër për të harmonizuar qëndrimet përpara samitit në Alaska. Ndihmësi i Putinit, Yuri Ushakov, e përshkroi procesin si “sfidues”, por theksoi se Rusia do të angazhohet “aktivisht dhe energjikisht” për një zgjidhje.
Samiti i Alaskës do të jetë takimi i parë midis presidentëve në detyrë të SHBA-së dhe Rusisë që nga qershori 2021, kur Joe Biden u takua me Putinin në Gjenevë. Trump dhe Putin janë takuar për herë të fundit në vitin 2019, gjatë samitit të G20 në Japoni.
