Të diplomuarit e brezit Gen Z po hasin vështirësi për të gjetur punë. Por ndjekja e një doktorature për t’u dalluar nuk është zgjidhja, paralajmëron Jad Tarifi, themeluesi i ekipit të parë të Google për inteligjencën artificiale gjenerative. Studentët rrezikojnë të “hedhin poshtë” vite nga jeta e tyre, pasi teknologjia po ecën shumë shpejt. Ky paralajmërim vjen ndërkohë që CEO i OpenAI, Sam Altman, thotë se ChatGPT tashmë mund të performojë në nivel të ngjashëm me ekspertët me doktoraturë, dhe Bill Gates pranon se ritmi i përshpejtimit të AI e ka befasuar edhe atë.
Meqenëse diplomat universitare kanë humbur vlerën e tyre përballë AI-së, të rinjtë po i drejtohen shkollimit të avancuar për të siguruar punë me paga mbi 200 mijë dollarë (ose në disa raste, me bonus nënshkrimi deri në 100 milionë). Por një ish-drejtues i Google paralajmëron se brezi Gen Z nuk duhet të nxitojë drejt doktoraturave, pasi edhe ato mund të kenë humbur përparësinë e dikurshme.
“Vetë AI do të ketë ndryshuar rrënjësisht deri sa të përfundosh një doktoraturë. Edhe fusha si aplikimi i AI në robotikë do të jenë zgjidhur deri atëherë,” tha për Business Insider Jad Tarifi, i cili në vitin 2012 mori doktoraturën në AI, kur kjo fushë ishte shumë më pak e përhapur. Sot, 42-vjeçari mendon se koha do të ishte më mirë të investohej në fusha më të ngushta që lidhen me AI, si p.sh. AI për biologjinë – ose ndoshta fare pa diplomë.
“Arsimi i lartë siç e njohim ne është në prag të daljes jashtë funksionit,” i tha ai revistës Fortune. “Suksesi në të ardhmen nuk do të vijë nga grumbullimi i diplomave, por nga kultivimi i perspektivave unike, vetëdijes emocionale, ndjenjës së agjencisë dhe lidhjeve të forta njerëzore. Inkurajoj të rinjtë të fokusohen në dy gjëra: artin e lidhjes së thellë me të tjerët dhe punën e brendshme të lidhjes me veten.”
Paralajmërimi i teknologjisë për arsimin përballë dallgës së AI
Edhe studimet për t’u bërë mjek apo jurist mund të mos vlejnë më për brezin ambicioz Gen Z. Këto diploma zgjasin shumë në raport me ritmin e zhvillimit të AI dhe për pasojë studentët mund të “hedhin poshtë” vite të tëra të jetës së tyre, shtoi Tarifi. “Në sistemin aktual shëndetësor, ajo që mëson në shkollën e mjekësisë është aq e vjetëruar dhe e bazuar në memorizim,” tha ai.
Tarifi nuk është i vetëm në këtë bindje se arsimi i lartë nuk po ecën në hap me ndryshimet që sjell AI. Shumë drejtues të teknologjisë kanë shprehur shqetësim se kostoja në rritje e shkollimit, e kombinuar me kurrikula të vjetruara, po krijon një recetë të rrezikshme për një fuqi punëtore të papërgatitur.
“Unë nuk jam i sigurt që universiteti po i përgatit njerëzit për punët që u duhen sot,” tha Mark Zuckerberg në prill, në podcast-in e Theo Von This Past Weekend. “Ka një problem të madh aty, dhe gjithë çështjet e borxheve studentore janë… shumë serioze. Ka qenë një tabu të thuhet se ‘ndoshta jo të gjithë duhet të shkojnë në universitet’, por sot gjithnjë e më shumë njerëz po e shohin ashtu.”
Ndërkohë, Sam Altman i OpenAI deklaroi se modeli më i fundit i kompanisë tashmë mund të veprojë në nivel të ngjashëm me ata që kanë doktoraturë.
“GPT-5 të jep ndjesinë se po flet me një ekspert me PhD në çdo temë,” tha ai këtë muaj. “Një gjë e tillë si GPT-5 do të ishte e paimagjinueshme në ndonjë periudhë tjetër të historisë.”
Nga doktoratura drejt ofertave me paga gjashtëshifrore
Për studentët aktualë të doktoraturave në AI, tregu i punës në sektorin privat mbetet i fortë. Në vitin 2023, rreth 70% e doktorantëve në AI kaluan në punë private pas diplomimit, krahasuar me vetëm 20% dy dekada më parë, sipas MIT, raporton Yahoo News, transmeton ekofin.al.
Por ky trend ka shkaktuar shqetësim tek akademikët për një “largim truri”, pasi shumë ekspertë zgjedhin kompanitë teknologjike në vend të karrierës akademike si profesorë. Henry Hoffmann, drejtues i departamentit të shkencës kompjuterike në Universitetin e Çikagos, tha për Fortune se studentët e tij janë joshur prej vitesh, por sot ofertat financiare janë shumë më të mëdha. Ai tregoi shembullin e një studenti pa asnjë përvojë profesionale, i cili braktisi doktoraturën për të pranuar një ofertë me pagë të lartë gjashtëshifrore nga ByteDance.
“Kur studentët mund të marrin punën që duan që në fazën e studimeve, nuk ka arsye t’i detyrosh të vazhdojnë,” tha Hoffmann.
