Bashkimi Evropian po shqyrton mënyra të reja për të përdorur asetet e ngrira ruse në mbështetje të rindërtimit të Ukrainës. Ministrat e jashtëm të 27 vendeve anëtare do të diskutojnë të shtunën në Kopenhagen një plan të Komisionit Evropian për transferimin e rreth 200 miliardë eurove në investime më të rrezikshme, të afta të gjenerojnë fitime më të larta për Kievin.
Sipas një shënimi përgatitor të siguruar nga Politico, synimi është që të ardhurat nga asetet sovrane ruse të përdoren për të mbuluar deficitin buxhetor të Ukrainës, i cili në vitin 2026 pritet të arrijë rreth 8 miliardë euro. Ky hap shihet si një kompromis mes sekuestrimit të plotë të aseteve – për të cilin bëjnë presion vendet baltike dhe disa shtete të tjera – dhe qëndrimit hezitues të vendeve të Evropës Perëndimore si Gjermania, Italia dhe Belgjika, të cilat ngrejnë shqetësime ligjore dhe financiare.
Presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen, tha të enjten se BE-ja po përparon në punën mbi asetet e ngrira ruse për të ndihmuar mbrojtjen dhe rindërtimin e Ukrainës, duke dhënë sinjalin më të qartë deri tani për një orientim më të ashpër ndaj Moskës.
Një pjesë e shteteve anëtare propozojnë krijimin e një fondi të veçantë – të ngjashëm me Mekanizmin Evropian të Stabilitetit – që do të lejonte investimin e aseteve në mënyrë më fleksibile, duke shmangur edhe rrezikun e vetos nga Hungaria, e cila shihet si më e prirur të bllokojë rinovimin e sanksioneve ndaj Rusisë. Fondi i mundshëm do të ishte i hapur edhe për vendet e G7, përfshirë Mbretërinë e Bashkuar dhe Kanadanë.
Ndërkohë, Belgjika, ku ndodhet Euroclear – institucioni financiar që administron shumicën e aseteve të ngrira ruse – kërkon që përgjegjësia për rrezikun ligjor dhe financiar të ndahet mes të gjitha shteteve të BE-së. “Nuk është çështje ta lëmë Belgjikën të përballet vetëm me pasojat,” tha nënsekretarja estoneze Kerli Veski, duke u bërë thirrje vendeve të tjera të marrin pjesë në zbutjen e rrezikut.
Debati vjen në një kohë kur Evropa përballet me presion në rritje për të kompensuar dobësimin e mbështetjes amerikane ndaj Ukrainës, ndërsa Kievi përballet me nevojën urgjente për fonde për të mbajtur funksionimin e shtetit dhe për të planifikuar rindërtimin pas luftës.
