Samiti i Organizatës së Bashkëpunimit të Shangait (SCO) po zhvillohet sot nën kryesimin e presidentit kinez Xi Jinping, duke shënuar rëndësinë gjithnjë e më të madhe ekonomike dhe gjeopolitike të këtij blloku.
Krijuar në vitin 2001 si një klub rajonal midis Kinës, Rusisë dhe disa republikave të Azisë Qendrore, SCO sot ka zgjeruar ndikimin e tij me hyrjen e Indisë, Pakistanit, Iranit dhe më pas Bjellorusisë. Në fillim të mijëvjeçarit, pjesa e anëtarëve të SCO-së në PBB-në botërore ishte vetëm 5%. Sot, kjo organizatë përfaqëson 24,7% të ekonomisë globale, duke reflektuar rritjen ekonomike të Kinës dhe Indisë, si dhe zgjerimin e vetë bllokut.
Kryeministri indian Narendra Modi vlerësoi se bashkëpunimi në SCO “shërben interesave të 2,8 miliardë qytetarëve” dhe e cilësoi takimin si një hap të rëndësishëm drejt forcimit të rolit të Jugut global.
Megjithatë, sfidat brenda organizatës mbeten të dukshme. Tregtia mes vendeve të SCO-së është në rritje, por ende e kufizuar krahasuar me shkëmbimet me vendet perëndimore. Për shembull, tregtia mes Kinës dhe Rusisë arriti 245 miliardë dollarë, Kina–Indi mbi 138 miliardë, dhe Rusi–Indi rreth 70 miliardë dollarë, me një total të tregtisë së brendshme prej rreth 700–900 miliardë dollarë në vit.
Krahasuar me Perëndimin, peshat mbeten të ulëta: Kina vetëm me Bashkimin Evropian ka mbi 730 miliardë dollarë shkëmbime, dhe me SHBA mbi 582 miliardë dollarë, më shumë se gjithë tregtia brenda SCO-së.
Ekonomia kineze dominon brenda bllokut. Në vitin 2025, PBB e Kinës arriti 19.000 miliardë dollarë, ndërsa Rusia pak mbi 2.000 miliardë, dhe India rreth 4.000 miliardë dollarë. Të ardhurat për frymë janë gjithashtu më të larta për kinezët (13.600 dollarë) krahasuar me indianët (2.950 dollarë) dhe rusët (14.400 dollarë).
Analistët vënë në dukje se, megjithëse SCO promovon imazhin e një blloku multipolar, realiteti ekonomik tregon dominim të Kinës dhe marrëdhënie të brishta mes anëtarëve. Boshti Xi–Putin shërben si një element bashkues kundër Perëndimit, ndërsa India shihet shpesh si një partner i pasigurt, duke reflektuar tensionet e mundshme mes Pekinit dhe Delhit.
Samiti i sotëm synon të konsolidojë bashkëpunimin ekonomik dhe politik brenda SCO-së, por mbetet për t’u parë nëse dallimet e thella të interesave midis Kinës, Rusisë dhe Indisë do të mund të kapërcehen.
