Ndërsa ushtria kineze intensifikon ushtrimet ushtarake rreth Tajvanit, duke shkelur kufirin detar jozyrtar dhe duke kryer inkursione të përditshme ajrore e detare, një perceptim i gabuar po përhapet në SHBA: se tajvanezët janë të pavetëdijshëm ose apatikë ndaj kërcënimit. Kritika të tilla, si ato nga ish-ministri i kulturës i Tajvanit për mungesën e “vullnetit për të luftuar” apo nga nënsekretari amerikan i mbrojtjes, Elbridge Colby, për një “mungesë alarmante urgjence” në forcimin e mbrojtjes, fshehin një të vërtetë më komplekse. Problemi i vërtetë nuk është mungesa e vullnetit, por polarizimi politik që pengon organizimin efektiv të mbrojtjes së ishullit.
Vullnet i Fortë për Mbrojtje
Tregues të shumtë tregojnë se tajvanezët janë të gatshëm të mbrojnë vendin e tyre. Sondazhet tregojnë vazhdimisht se mbi dy të tretat e popullsisë janë të gatshëm të luftojnë në rast të një pushtimi kinez, një mbështetje më e lartë se ajo në Korenë e Jugut, madje edhe mes të rinjve në moshë rekrutimi. Kjo gatishmëri reflektohet edhe në interesin e lartë për trajnime civile. Kurset e mbrojtjes civile të organizuara nga grupe si Kuma Academy dhe Forward Alliance janë të tejmbushura muaj më parë, ndërsa mjekët po ndjekin trajnime për mjekësinë e traumës dhe plagët nga armët e zjarrit – skenarë të rrallë në Tajvan, por të rëndësishëm në rast krize.
Në nivel politik, Tajvani ka treguar angazhim të fortë për mbrojtjen. Që nga viti 2016, buxheti ushtarak është rritur me 76.8%, duke arritur 15% të buxhetit qeveritar në 2024 dhe 22% në 2025 – shifra më të larta se ato të SHBA-së në raport me buxhetin. Për vitin 2026, shpenzimet për mbrojtjen pritet të arrijnë 3.32% të PBB-së, me një minimum prej 3% në të ardhmen. Tajvani po zhvillon gjithashtu industrinë e vet të mbrojtjes, duke prodhuar më shumë raketa anti-anije se SHBA-ja çdo vit.
Përtej shpenzimeve ushtarake, Tajvani po investon në “rezistencën e të gjithë shoqërisë” – një strategji që përgatit qytetarët, ushtrinë dhe qeverinë për një pushtim ose bllokadë të mundshme. Ushtrimi vjetor Han Kuang është zgjeruar për të përfshirë skenarë më realistë të luftimit urban, stërvitje evakuimi dhe përdorimin e metrosë së Taipeit për transportin e trupave dhe pajisjeve. Këto përpjekje janë publicizuar gjerësisht përmes lajmeve dhe mediave sociale, duke rritur ndërgjegjësimin dhe angazhimin e publikut.
Polarizimi Politik si Pengesë
Megjithë këtë gatishmëri, polarizimi politik mbetet pengesa kryesore. Partitë opozitare, veçanërisht Kuomintang, kanë kritikuar Presidentin Lai Ching-te dhe Partinë Demokratike Progresive për përpjekjet e reformës së mbrojtjes, duke i akuzuar për “provokim lufte” për qëllime politike. Në vitin 2024, një propozim i diskutueshëm i Ministrisë së Arsimit për të mobilizuar nxënësit e shkollave të mesme për shërbim rinor nxiti skepticizëm dhe kundërshtime të forta. Kjo ndarje politike ka krijuar mungesë kohezioni në organizimin e mbrojtjes civile dhe ka dobësuar aftësinë e Tajvanit për të ndërtuar një strategji të unifikuar.
Ky polarizim rrjedh nga dobësitë në institucionet politike, të cilat, pavarësisht forcës së përgjithshme, lejojnë partitë të përqendrohen në interesa të ngushta elektorale dhe të shpërfillin opinionin e gjerë publik. Kjo ka çuar në skepticizëm ndaj mbështetjes amerikane dhe ka penguar përpjekjet për të ndërtuar një plan të koordinuar mbrojtjeje civile, një sfidë që edhe SHBA-ja e ka përjetuar që nga fundi i Luftës së Ftohtë.
Pse Është e Rëndësishme për SHBA-në?
Perceptimi i gabuar për apatinë e Tajvanit mund të dobësojë mbështetjen e SHBA-së për ishullin në një kohë kur uniteti transatlantik është jetik. Sa më shumë Tajvani tregon gatishmërinë dhe aftësitë e tij mbrojtëse, aq më shumë Uashingtoni do të jetë i prirur ta mbështesë. Për më tepër, angazhimi i tajvanezëve në përgatitjet civile rrit presionin social për të mobilizuar edhe ata që hezitojnë, duke forcuar kohezionin kombëtar.
Tajvani nuk vuan nga mungesa e vullnetit për të luftuar, por nga nevoja për udhëheqje dhe organizim më të fortë për të kanalizuar këtë vendosmëri. Me mbështetjen e duhur, ishulli mund të forcojë rezistencën e tij dhe të dërgojë një mesazh të qartë se është i gatshëm të përballojë çdo kërcënim.
Burimi: Raymond Kuo dhe Catherine Kish
