Ushtarë të armatosur kanë marrë kontrollin e Parlamentit të Nepalit, ndërsa rrugët e kryeqytetit Katmandu janë boshatisur pas shpalljes së një shtetrrethimi, pas dy ditësh protestash masive kundër korrupsionit që përfunduan me dorëheqjen e Kryeministrit K.P. Sharma Oli.
Protestat, të cilat shpërthyen pas ndalimit të përkohshëm të rrjeteve sociale, shkaktuan dhjetëra viktima, duke përfshirë 19 persona që humbën jetën të hënën gjatë përplasjes së turmave me policinë. Automjete të djegura dhe mbeturina mbuluan zonën përreth parlamentit, ndërsa disa ndërtesa qeveritare, përfshirë rezidencat e ministrave dhe shtëpinë private të ish-Kryeministrit, u dogjën. Një nga incidentet më tragjike përfshiu vdekjen e bashkëshortes së ish-zëvendëskryeministrit Jhalanath Kanal, e cila mbeti e bllokuar dhe u dogj gjatë trazirave.
Rëndësia strategjike e Nepalit, i vendosur midis Indisë dhe Kinës, e bën këtë krizë të ndjeshme jo vetëm për stabilitetin e brendshëm, por edhe për balancën rajonale. Ndërhyrja e ushtrisë për të rikthyer rendin dhe shpallja e shtetrrethimit janë të nevojshme për të parandaluar përshkallëzimin e dhunës, por rreziku për destabilitet politik mbetet i lartë.
Protestuesit, kryesisht të rinj, shprehën pakënaqësi ndaj dështimit të qeverisë në luftën kundër korrupsionit dhe mungesën e mundësive ekonomike. Mungesa e vendeve të punës ka detyruar miliona nepalezë të emigrojnë drejt Malajzisë, Lindjes së Mesme dhe Koresë së Jugut për të mbështetur financiarisht familjet e tyre.
Këshilli i Sigurisë i Indisë u mblodh menjëherë për të diskutuar situatën, ndërsa Kryeministri indian Narendra Modi apeloi për ruajtjen e paqes dhe rendit. “Stabiliteti dhe mirëqenia e Nepalit janë me rëndësi jetike,” shkroi Modi në rrjetin X.
Autoritetet lokale po planifikojnë negociata me përfaqësuesit e protestuesve, ndërsa ish-gjyqtari i Gjykatës së Lartë, Balaram K.C., propozoi shpalljen e zgjedhjeve të reja dhe formimin e një qeverie të përkohshme.
Analizë e sigurisë dhe gjeopolitikës:
Kriza në Nepal tregon rrezikun e destabilitetit në vendet me institucione të dobëta dhe presion socio-ekonomik të lartë. Pozicioni gjeopolitik i Nepalit midis dy fuqive rajonale, Indisë dhe Kinës, e bën vendin një pikë kyçe për influencë strategjike. Forcat e armatosura kanë rol të dyfishtë: mbrojtjen e rendit dhe garantimin e stabilitetit, por mbetet e paqartë nëse do të jenë të afta të parandalojnë përshkallëzimin e dhunës dhe vakumin politik.
Situata paralajmëron nevojën për monitorim ndërkombëtar dhe koordinim rajonal për të shmangur përshkallëzimin e krizave politike që mund të ndikojnë në sigurinë rajonale dhe lëvizjet migratore në Himalaje.
