Vendet e BE-së mbeten të ndara për mënyrën se si t’i mbrojnë të miturit në botën digjitale
Bashkimi Evropian po përpiqet të gjejë një qëndrim të përbashkët për mbrojtjen e fëmijëve nga rreziqet e mediave sociale, por vendet anëtare janë ende larg konsensusit.
Kufizimi i kohës që fëmijët kalojnë në platformat online është bërë përparësi politike për shumë qeveri në Evropë, por mënyrat për ta arritur këtë qëllim mbeten të ndryshme.
Mbrojtja e fëmijëve, prioritet evropian
Udhëheqësit e BE-së që po takohen këtë javë në Bruksel pritet ta përshkruajnë mbrojtjen e të miturve online si “veçanërisht të rëndësishme”, sipas një draft-marrëveshjeje të siguruar nga Politico.
Kjo pason nënshkrimin e një deklarate të përbashkët nga 25 vende të BE-së, plus Norvegjia dhe Islanda, e cila kërkon mbrojtje më të forta për fëmijët online dhe vendosjen e një moshe digjitale të shumicës, që do të përcaktonte moshën minimale për hyrje në rrjetet sociale.
Ministrja daneze e dixhitalizimit, Caroline Stage Olsen, e cila drejtoi nismën në emër të presidencës daneze të BE-së, tha se deklarata “i dërgon disa sinjale shumë konkrete Komisionit Evropian që të punojë në këtë drejtim dhe, shpresojmë, të propozojë një rregullore të re në të ardhmen”.
Megjithatë, raportimi i Politico tregon se ende ekzistojnë mospajtime të thella mes shteteve për mënyrën se si duhet të zbatohen këto mbrojtje.
Të ndalohet apo jo?
Shtetet e BE-së janë të ndara fort mes dy qasjeve:
-
Ndalim të plotë të aksesit të fëmijëve në mediat sociale, siç kërkon presidenti francez Emmanuel Macron,
-
ose pëlqim prindëror për përdorim të kontrolluar të rrjeteve.
Ministri sllovak Radoslav Štefánek tha se vendi i tij mbështet “kufizime të qarta moshe” në vend të pëlqimit prindëror, pasi shumë prindër nuk po i përdorin mjetet ekzistuese të kontrollit.
Norvegjia, ndërkohë, po përgatitet të vendosë moshën minimale 15 vjeç për përdorimin e mediave sociale, dhe ministrja e dixhitalizimit Karianne Oldernes Tung inkurajoi vendet e tjera evropiane të ndjekin të njëjtën rrugë.
Në anën tjetër, Greqia, Holanda dhe Spanja mendojnë se fëmijët nën moshën e shumicës digjitale mund të regjistrohen në rrjete sociale me pëlqimin e verifikuar të prindërve.
“Ne mendojmë se është përgjegjësi e prindërve të udhëzojnë fëmijët e tyre, ndërsa shteti ofron vetëm udhëzime,” tha ministri holandez i dixhitalizimit, Eddie van Marum.
Në të njëjtën linjë, ministri grek Dimitris Papastergiou theksoi se për fëmijët nën 15 vjeç, “platformat duhet të detyrohen të marrin pëlqimin e verifikuar të prindërve për akses”.
Kush vendos – Brukseli apo kryeqytetet?
Komisioni Evropian kishte deklaruar gjatë verës se nuk do të vendoste një ndalim të përgjithshëm të mediave sociale në gjithë BE-në dhe as nuk do të përcaktonte një moshë unike.
Megjithatë, presidentja e Komisionit, Ursula von der Leyen, kohët e fundit është treguar më e hapur ndaj këtyre mundësive.
Shumica e shteteve anëtare duan autonomi kombëtare në përcaktimin e moshave.
Ekspertët e së drejtës evropiane theksojnë se BE mund të koordinojë rregullat, por nuk mund t’i harmonizojë ato plotësisht, ashtu si ndodh me rregullat për duhanin apo alkoolin.
Gjermania, Danimarka dhe Greqia janë ndër vendet që mbështesin këtë qasje.
Zëvendësministri leton Gatis Ozols ka propozuar një “qasje hibride”, me një nivel minimal të përbashkët në BE dhe mundësi që vendet ta ulin moshën sipas politikave të tyre.
Kjo do të pasqyronte modelin e Rregullores së Përgjithshme për Mbrojtjen e të Dhënave (GDPR), ku mosha standarde për pëlqimin është 16 vjeç, por mund të ulet deri në 13 nga vendet anëtare.
Megjithatë, vendosja e moshave të ndryshme mund të krijojë sfida praktike, veçanërisht për adoleshentët që udhëtojnë brenda BE-së.
Cila është mosha e duhur?
Debati për moshën minimale të përshtatshme mbetet i hapur, me 15 dhe 16 vjeç si opsionet kryesore.
Danimarka, Franca dhe Greqia mbështesin kufirin 15 vjeç, dhe kryeministrja daneze Mette Frederiksen ka njoftuar se do të kërkojë kontrolle prindërore të detyrueshme për platformat që përdoren nga fëmijët nën këtë moshë.
“Estonia beson në një shoqëri informacioni dhe përfshirjen e të rinjve në të,” tha ministrja e drejtësisë dhe çështjeve digjitale, Liisa-Ly Pakosta.
Belgjika, nga ana tjetër, përballet me ndarje rajonale, pasi rajoni flamand vuri veton ndaj deklaratës, duke penguar nënshkrimin në nivel kombëtar.
Spanja dhe Sllovakia janë për moshën 16 vjeç, një qasje që e ka ndjekur edhe Australia, një nga vendet e para në botë që ka vendosur kufizime të tilla.
Ndërkohë, shumë vende të tjera ende nuk kanë vendosur.
Në Gjermani, është ngritur një komision ekspertësh për të shqyrtuar mënyrën më të mirë përpara.
Dallime dhe refuzime
Dy shtete – Estonia dhe Belgjika – refuzuan ta nënshkruajnë deklaratën e përbashkët.
Estonia argumenton se zbatimi i rregullave ekzistuese, si GDPR, dhe investimi në arsim janë mënyra më efektive për të mbrojtur fëmijët.
