Udhëheqja kineze ka publikuar një skicë të planit pesëvjeçar që përcakton drejtimin politik e ekonomik të vendit për vitet në vijim, me theks të veçantë në pavarësinë teknologjike dhe forcimin e kërkesës së brendshme. Dokumenti, i përmbledhur në një komunikatë prej 5,000 fjalësh të lëshuar të enjten pas një takimi katërditor të nivelit të lartë në Pekin, vjen vetëm pak ditë përpara bisedimeve të planifikuara midis Xi Jinping dhe ish-presidentit amerikan Donald Trump.
Sipas Partisë Komuniste në pushtet, Kina përballet me “erëra të forta” për shkak të tensioneve tregtare me Shtetet e Bashkuara, por synon të përgjigjet duke ulur varësinë nga teknologjia e përparuar e huaj dhe duke rritur fuqinë e konsumit të brendshëm. Planet pesëvjeçare mbeten një element qendror i politikës kineze — një kujtesë e stilit të vjetër sovjetik të planifikimit qendror — përmes të cilave vendosen prioritetet dhe financimet strategjike të shtetit.
Megjithëse komunikata nuk paralajmëroi ndryshime rrënjësore në politikë, ajo riafirmoi qëllimin e Kinës për të mbetur një fuqi prodhuese globale, duke ruajtur njëkohësisht rritje të qëndrueshme ekonomike në vend. Dokumenti thekson se vendi po përballet me “ndryshime të thella dhe pasiguri në rritje” dhe duhet të jetë gati të përballet me “stuhi të rrezikshme”, ndërkohë që vazhdon të përshtatet me realitetet e reja ekonomike botërore.
Zyrtari i lartë i partisë, Han Wenxiu, tha se Kina është “në një pozicion të mirë për të përballuar çdo rrezik”, ndërsa ekonomistët ndërkombëtarë theksojnë se Pekini po fiton besim në luftën tregtare me SHBA-në. Sipas Chi Lo nga BNP Paribas, theksi në vetëbesimin teknologjik tregon se Pekini tashmë e sheh veten më pak të ndjeshëm ndaj presioneve të jashtme.
Në planin afatmesëm, Partia Komuniste ka shpallur objektiva ambicioze: deri në vitin 2035, Kina synon të ketë forcë ekonomike dhe ndikim ndërkombëtar “dukshëm më të madh”, duke e pozicionuar veten si mbrojtëse të tregtisë së lirë globale. Por sfidat e brendshme mbeten të theksuara. Komunikata nënvizon nevojën për të rritur konsumimin e brendshëm dhe për të ndërtuar një treg vendas të fuqishëm, ndërsa ekonomia përballet me ngadalësim të rritjes, rënien e sektorit të pasurive të paluajtshme dhe ulje të besimit të konsumatorëve.
Për të nxitur kërkesën, qeveria po ofron subvencione për zëvendësimin e pajisjeve dhe automjeteve të vjetra, por mbikapaciteti në prodhim po shkakton luftë çmimesh dhe rritje të fërkimeve tregtare. Sipas të dhënave zyrtare, rritja ekonomike ra në 4.8%, ritmi më i ulët në një vit, ndërsa aktiviteti i fabrikave u tkurr për të gjashtin muaj radhazi.
Megjithatë, Pekini ruan ambicien për të dyfishuar madhësinë e ekonomisë deri në vitin 2035, që kërkon një rritje mesatare vjetore prej 4–5%. Ekspertët theksojnë se fokusi në industrinë prodhuese do të mbetet thelbësor. Kina prodhon aktualisht rreth 30% të mallrave globale dhe synon të ruajë prodhimin në një “nivel të përshtatshëm”, duke u përqendruar në teknologjitë e avancuara si automjetet elektrike, robotika, inteligjenca artificiale, energjia e hidrogjenit dhe bashkimi bërthamor.
Sipas Zheng Shanjie, kreut të Komisionit Kombëtar të Zhvillimit dhe Reformës, këto industri janë “gati të nisin epokën e tyre” dhe do të japin një shtysë të re për modernizimin kinez. Ai theksoi se ndërtimi i një tregu të brendshëm të fortë është një “përparësi strategjike”, duke theksuar se “të gjitha vendet e mëdha drejtohen nga kërkesa e brendshme”.
Në arenën ndërkombëtare, Kina mban një rol kyç në zinxhirët globalë të furnizimit, sidomos në tregtinë e metaleve të rralla dhe teknologjive të energjisë së pastër. Kompani si BYD dhe CATL tashmë udhëheqin tregun botëror të automjeteve elektrike dhe baterive, me 46% të shitjeve globale që vijnë nga prodhuesit kinezë.
Në anën politike, Xi Jinping vazhdon të forcojë kontrollin e tij brenda Partisë Komuniste. Nga 205 anëtarë të Komitetit Qendror, vetëm 168 morën pjesë në plenumin e fundit, një pjesëmarrje e pazakontë e ulët që sipas analistëve lidhet me spastrimet e brendshme dhe hetimet për korrupsion. Promovimi i gjeneralit Zhang Shengmin në postin e dytë më të lartë ushtarak, në vend të He Weidong, i cili u përjashtua nga partia, shihet si shenjë e theksimit të besnikërisë politike dhe luftës kundër korrupsionit.
Megjithë ndryshimet dhe tensionet e brendshme, analistët theksojnë se pozicioni i Xi-t brenda partisë mbetet i fortë dhe se rruga e Kinës drejt pavarësisë teknologjike dhe fuqizimit ekonomik është tashmë e përcaktuar qartë.
Në thelb: Pekini po përgatit terrenin për një epokë të re të fuqisë së brendshme — më pak varësi nga Perëndimi, më shumë vetëbesim, prodhim të avancuar dhe një treg të brendshëm që synon ta mbajë ekonominë kineze në majën e botës.
