Në Mexico City, mijëra të rinj nga e ashtuquajtura “Gjenerata Z” dolën në rrugë këtë të shtunë në një protestë mbarëkombëtare kundër dhunës, korrupsionit dhe abuzimit të pushtetit. Ajo që nisi si një marshim paqësor përfundoi në përleshje të ashpra në sheshin Zócalo, duke lënë 20 civilë dhe mbi 100 policë të plagosur, si dhe rreth 20 të arrestuar.
Lëvizja u shtri në 52 qytete të Meksikës dhe u pasua nga protesta simbolike në SHBA, Kanada, Holandë dhe Gjermani. Shkëndija që ndezi revoltën ishte vrasja e kryetarit të bashkisë së Uruapan, Carlos Manzo, më 1 nëntor — një zyrtar që prej kohësh kishte paralajmëruar për rrezikun e krimit të organizuar në shtetin e Michoacán, por që sipas protestuesve, u injorua nga autoritetet federale.
Nga Engjëlli i Pavarësisë në kaos në Zócalo
Marshimi nisi në Engjëllin e Pavarësisë, simbol i rezistencës qytetare, por kur turma arriti në Zócalo, një grup i identifikuar si “blloku i zi” u përplas me policinë, duke rrëzuar gardhet e Pallatit Kombëtar me çekiçë dhe gurë.
Policia reagoi me gaz lotsjellës dhe fikëse zjarri, ndërsa qindra protestues u shpërndanë me forcë. Nga uniformat blu, 60 morën trajtim në vend, 40 u dërguan në spital, katër në kujdes intensiv, por pa rrezik për jetën.
Lëvizja që nuk njeh ngjyra politike
Pavarësisht përplasjeve, Gjenerata Z e Meksikës e përshkruan veten si lëvizje qytetare, realiste dhe jo-partiake.
Slogani i tyre — “Ne nuk jemi as të majtë, as të djathtë. Ne jemi brezi që është lodhur duke ulur kokën” — po përhapet me shpejtësi në rrjetet sociale.
Në peticionin e tyre me 12 kërkesa, ata kërkojnë:
-
Mekanizëm shkarkimi qytetar për zyrtarët e korruptuar;
-
Zgjedhje të drejtpërdrejta për zëvendësuesit e shkarkuar;
-
Reformë të thellë në drejtësi dhe polici;
-
Auditime publike për çdo qindarkë të fondeve shtetërore;
-
Mundësi reale për të rinjtë në punësim, arsim dhe strehim;
-
Demilitarizim dhe forcim të sigurisë lokale.
Reagimi i presidentes Claudia Sheinbaum
Nga Tabasco, Presidentja Claudia Sheinbaum bëri thirrje për qetësi dhe protesta paqësore, por njëkohësisht minimizoi ndikimin e lëvizjes, duke thënë se “në fakt marshuan pak të rinj”.
Megjithatë, pamjet nga terreni tregojnë turma të mëdha që mbushën bulevardet kryesore të kryeqytetit, në një shpërthim të pakënaqësisë që analistët e quajnë “revolta e brezit digjital”.
Një fenomen global
Protestat e Gjeneratës Z nuk janë vetëm një çështje meksikane. Në muajt e fundit, lëvizje të ngjashme kanë shpërthyer në Nepal, Mongoli, Togo, Marok, Paraguai, Peru, Bangladesh dhe Indonezi, ku të rinjtë — të lindur në epokën e rrjeteve sociale — po përdorin TikTok, Instagram dhe X për t’u organizuar dhe për të sfiduar qeveritë e tyre.
Në Meksikë, megjithatë, kjo lëvizje po shndërrohet në një test për demokracinë e vetë vendit — një revoltë që kërkon t’i japë fund epokës së pandëshkueshmërisë, me një mesazh të thjeshtë:
“Nuk kërkojmë pushtet — kërkojmë drejtësi.”
