Dëshmia e gjeneralit amerikan Wesley Clark, ish-komandant suprem i NATO-s dhe arkitekti i fushatës ajrore të vitit 1999, shënoi një nga ditët më të rëndësishme në procesin gjyqësor kundër ish-krerëve të UÇK-së në Dhomat e Specializuara. Si dëshmitari i fundit i mbrojtjes së ish-presidentit Hashim Thaçi, Clark solli në Hagë një panoramë të qartë të zhvillimeve që çuan në ndërhyrjen e NATO-s, dinamiken e UÇK-së dhe rolin e figurave kryesore gjatë luftës.
Alarmi pas masakrës së familjes Jashari
Clark kujtoi momentet kur informacionet për masakrën e familjes Jashari ndezën sinjalet e para të krizës në rajon.
Ai tregoi takimin urgjent me presidentin maqedonas Gligorov, i cili i komunikoi se “vrasja e Jasharëve do të nxisë konflikt të pashmangshëm”. Sipas Clark, sulmet serbe ndaj shqiptarëve ishin në intensifikim, ndërsa brenda NATO-s mungonte çdo plan konkret.
Diskutimet e para sekrete në Washington
Gjenerali deklaroi se për herë të parë çështja u trajtua seriozisht në Departamentin e Shtetit, nën urdhër të qartë që të mos flitej me diplomatë të tjerë. Në pranverën e vitit 1998 ai u ngarkua të përgatiste një plan ndërhyrjeje, ndonëse vetë NATO nuk kishte mandat të qartë.
Thaçi në Rambuje – “më i autoritetshmi, por jo komandant ushtarak”
I pyetur për rolin e Hashim Thaçit në Rambuje, Clark dha një deklaratë të drejtpërdrejtë:
-
Thaçi ishte “më i riu, më bindësi, me autoritet”,
-
por jo komandanti ushtarak i UÇK-së.
Ai theksoi se UÇK nuk kishte strukturë komanduese të standardit ushtarak dhe nuk funksiononte me mekanizma të qartë kontrolli.
UÇK – rezistencë e motivuar, jo ushtri me hierarki
Clark përshkroi UÇK-në si “grup rezistence të vetorganizuar”, të motivuar për të luftuar, por pa komandë dhe pa kontroll operacional. Vëzhguesit perëndimorë, sipas tij, nuk kanë parë kurrë një strukturë të ngurtë ushtarake që mund të lidhej me urdhra formale.
Ai shtoi se megjithatë ushtria serbe frikësohej nga UÇK-ja, e cila arriti ta destabilizojë në terren me mjete të kufizuara.
Clark: “Thaçi nuk kishte kontroll mbi aktet e dhunës. Nuk ka prova që ishin të UÇK-së.”
Në përfundim, Clark dha deklaratën më thelbësore të dëshmisë së tij:
-
“Nuk është e qartë që dhuna ishte kryer nga UÇK-ja.”
-
“Nuk mendoj që Thaçi ka pasur kontroll mbi njerëzit që kanë bërë akte të tilla.”
-
Edhe sikur të kishte pasur raste të izoluara dhune, sipas tij, UÇK-ja nuk kishte mekanizëm kontrolli ushtarak.
Ai përfundoi duke theksuar se shumë shqiptarë vepronin në kuadër të rezistencës, duke u përpjekur të shpëtonin jetët e tyre nga sulmet serbe.
