Zelenskyy në udhëkryqin më të rëndë diplomatik të luftës
Bisedimet e Gjenevës sollën pak frymëmarrje për Ukrainën dhe aleatët e saj evropianë, të cilët thanë se ka “përparim të mirë” në negociatat rreth planit 28-pikësh të paqes së Donald Trump. Presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, deklaroi se tani “ekziston një bazë e fortë për të ecur përpara”, pasi Evropa u përfshi më në fund në draftimin e marrëveshjes.
Por gëzimi evropian zgjati pak. Moska e hodhi poshtë menjëherë versionin e përditësuar të planit, duke risjellë rrezikun që Trump të shtyhet sërish drejt draftit të parë — një dokument që detyronte Kievin të dorëzonte territore, të hiqte dorë nga ëndrra për NATO-n dhe të zvogëlonte forcat e armatosura.
Kjo skenarizon zgjedhjen e hidhur për presidentin ukrainas Volodymyr Zelenskyy: të pranojë ofertën e nënshkruar në hije nga Trump e Putin, ose të shpresojë se Evropa mund ta shpëtojë — gjë që deri më sot s’e ka bërë dot.
Evropa kërcen bukur në deklarata, por nuk lufton dot
Zyrtarë amerikanë kritikë e quajnë naivitet tentativën e Evropës për të “ndrequr” planin amerikan.
Greg Swenson, një figurë republikane në Britani, e tha troç:
“E vetmja mënyrë për ta mposhtur Putinin është të luftosh. Evropa nuk e bën. Pra, të gjitha janë fjalë.”
Evropianët kundërshtojnë, duke ritreguar ndihmën financiare dhe ushtarake që kanë dërguar që prej fillimit të luftës. Por pas gati katër vitesh, bilanci është i zymtë:
– s’ka trupa evropiane në terren,
– s’ka armët “e mëdha” që kërkon Zelenskyy,
– dhe as asetet e ngrira ruse nuk po preken dot, megjithëse BE premtuan miliarda.
Plani për përdorimin e 140 miliardë eurove të aseteve të ngrira ruse u shemb papritur nga kundërshtimi i Belgjikës, duke shokuar Brukselin në momentin më të keq të mundshëm.
Trump: drafti është “i gjallë”, ndryshon nga dita në ditë
Sekretari i Shtetit i SHBA-së Marco Rubio, pas bisedimeve maratonë në Zvicër, e quajti planin “një dokument që merr frymë”, duke lënë derën hapur për ndryshime. Por ai pranoi se teksti final duhet t’i paraqitet edhe Moskës.
“Natyrisht, rusët kanë të drejtë vote këtu,” tha Rubio — një fjali që alarmoi sërish kryeqytetet evropiane.
Ndërkohë, Trump vazhdoi presionin publik mbi Ukrainën, duke kritikuar mungesën e mirënjohjes së Kievit dhe duke anashkaluar çdo kritikë ndaj Rusisë.
E ardhmja e Ukrainës varet nga vendime që s’i merr dot vetë
Zyrtarët evropianë u shfaqën optimistë se prania e tyre në Gjenevë po i balancon negociatat, por realiteti strategjik është i pamëshirshëm:
-
Evropa nuk mund t’i ofrojë Ukrainës siguritë që jep NATO.
-
Nuk mund të mbushë boshllëkun e SHBA-së.
-
Nuk është as e bashkuar, as e shpejtë në vendimmarrje.
Kjo e lë Zelenskyy-n para një dileme të zezë:
Të pranojë paqe të hidhur që ruan jetën, por sakrifikon territor,
apo të refuzojë dhe të hyjë në një betejë që Evropa nuk e mban dot e vetme?
Ky është momenti i tij më i vështirë që nga fillimi i pushtimit.
