Ukraina sinjalizoi të martën se mbështet kornizën bazë të marrëveshjes së propozuar të paqes me Rusinë, por paralajmëroi se pikat më të ndërlikuara nuk mund të mbyllen pa një takim të drejtpërdrejtë mes Presidentit Volodymyr Zelenskyy dhe Presidentit amerikan Donald Trump. Qëndrimi i Kievit tregon se presioni i fortë diplomatik nga Uashingtoni ka nisur të prodhojë lëvizjet e para – por optimizmi mbetet i brishtë.
Kjo, sepse Moska ndërkohë nënvizoi se nuk do të lejojë që asnjë marrëveshje të devijojë nga objektivat e saj maksimaliste. Ishte një paralajmërim i qartë se Kremlini nuk synon të lëshojë tokë, ndikim apo kushte strategjike.
Gjeneva shënon përparim – por mosmarrëveshjet thelbësore mbeten
Negociatorët amerikanë dhe ukrainas zhvilluan bisedime të gjata në Gjenevë të dielën, ndërsa të hënën dhe të martën në Abu Dhabi, emisari amerikan Dan Driscoll diskutoi me zyrtarë të lartë rusë.
Një zyrtar ukrainas konfirmoi:
“Pas Gjenevës, Ukraina mbështet thelbin e kornizës, por disa çështje të ndjeshme mbeten për t’u diskutuar mes presidentëve.”
Burimet në Kiev thonë se Zelenskyy mund të udhëtojë në SHBA në ditët e ardhshme për të finalizuar marrëveshjen – edhe pse Uashingtoni zyrtar nuk e ka konfirmuar ende vizitën.
Shtëpia e Bardhë e përshkroi javën e fundit si “të jashtëzakonshme” për progresin drejt paqes, duke pranuar se tani mbeten vetëm detaje “delikate, por jo të pakapërcyeshme”.
Plani fillestar i SHBA-së tronditi Kievin dhe Evropën
Plani paraprak prej 28 pikash – i hartuar nga të dërguarit e Trump dhe i ndikuar nga kërkesat ruse – shkaktoi panik në shumë kryeqytete perëndimore. Sipas draftit:
-
Ukraina do të humbiste territore përtej 20% të pushtuar që nga 2022;
-
Do të vendoseshin kufizime drastike mbi ushtrinë ukrainase;
-
Kievi do të hiqte dorë përgjithmonë nga aspirata për NATO.
Pika të cilat Zelenskyy i ka cilësuar publikisht si të barabarta me kapitullim.
Një zyrtar evropian paralajmëroi se plani i hershëm “do të shpërblente agresorin dhe do të dëmtonte arkitekturën e sigurisë evropiane për dekada”.
Rusia godet Kievin ndërsa bisedimet avancojnë
Ndërkohë, realiteti në terren është i pamëshirshëm.
Kievi u bombardua gjatë natës me raketa dhe qindra dronë. Shtatë persona u vranë, ndërsa mijëra qytetarë kaluan natën në strehimore të ftohta. Sulmi u interpretua gjerësisht si përpjekje e Moskës për të ushtruar presion para raundit tjetër të negociatave.
Lavrov: marrëveshja duhet të pasqyrojë “frymën e Anchorage”
Ministri i Jashtëm rus Sergei Lavrov paralajmëroi se çdo plan duhet të mbajë “frymën dhe shkronjën” e asaj që u dakordua mes Trump dhe Putin gjatë samitit të tyre në Alaska.
“Nëse kjo frymë zhduket, për Rusinë do të jetë një situatë krejtësisht tjetër”, tha Lavrov.
Kjo nënkupton qartazi se Moska ende pret lëshime të mëdha nga Ukraina.
Evropa frikësohet nga një paqe që i ngjan kapitullimit
Presidenti francez Emmanuel Macron paralajmëroi se Europa nuk do të pranojë një marrëveshje që përkufizon “paqe = dorëzim”.
“Ne duam paqe, por jo një paqe që do të ishte kapitullim,” tha Macron.
Franca e Britania po mbajnë konsultime shtesë në kuadër të Koalicionit të të Gatshmëve, ndërsa NATO shqetësohet nga një incident i ri: Rumania ngriti avionët luftarakë pasi dronë rusë shkelën hapësirën e saj ajrore.
Zelenskyy: “Pikat më të ndjeshme do t’i diskutoj me Trumpin”
Presidenti ukrainas pranoi se marrëveshja e re është më e balancuar se ajo e javës së kaluar, por theksoi se faza e ardhshme do të jetë e ashpër.
“Çështjet më delikate do t’i diskutoj personalisht me Presidentin Trump,” tha ai në fjalimin e tij të mbrëmjes.
Zelenskyy përballet gjithashtu me presion të madh të brendshëm, pas skandaleve të korrupsionit dhe ndërsa Rusia po avancon ngadalë në fushëbetejë.
