Presidenti francez Emmanuel Macron do të zbarkojë në Pekin më 3 dhjetor, në një vizitë shtetërore tre-ditore që Parisi e konsideron thelbësore për ribalancimin e marrëdhënieve BE–Kinë, uljen e tensioneve tregtare dhe bindjen e Pekinit që të distancohet nga mbështetja për luftën e Rusisë në Ukrainë.
Vizita vjen në një moment kritik, teksa Bashkimi Evropian përballet me një deficit të thelluar tregtar me Kinën, ndërsa Perëndimi përpiqet të krijojë unitet rreth një draft-marrëveshjeje për t’i dhënë fund luftës në Ukrainë.
Macron shkon si president i Francës – por flet në emër të BE-së
Edhe pse këtë herë udhëton pa presidenten e Komisionit Evropian, Macron do të veprojë si zë i BE-së, duke raportuar para shteteve anëtare për rezultatin e bisedimeve. Për Elizenë, kjo është një vizitë që kërkon “dialog strategjik të vërtetë”, me Pekinin që e trajton Evropën njëkohësisht si partnere, konkurrente dhe rivale sistemike.
Deficiti tregtar i BE-së me Kinën arriti në 305.8 miliardë euro në vitin 2024, ndërsa industritë evropiane janë goditur rëndë nga kërkesa e ulët në tregun kinez dhe nga kufizimet e Pekinit në eksportet e metaleve të rralla, të domosdoshme për automobilat, teknologjinë dhe mbrojtjen.
Macron pritet t’i kujtojë Xi Jinping se Evropa kërkon respekt dhe trajtim si aktor i barabartë, jo si një variabël mes tensioneve Pekin–Uashington.
Ekonomia në qendër: Parisi kërkon rishikim të politikës kineze, Pekini kërkon investime
Macron do të kërkojë që Kina të konsumojë më shumë dhe të eksportojë më pak, për të shmangur shkatërrimin e mëtejshëm të industrive evropiane. Në anën tjetër, BE-ja do të angazhohet të prodhojë më shumë dhe të kursejë më pak, në një përpjekje për të balancuar marrëdhëniet.
Inovacioni dhe investimet do të marrin gjithashtu hapësirë qendrore në takimet Macron–Xi, me Francën të interesuar në teknologjitë e përparuara kineze, sidomos në AI, bateri dhe dronë. Një delegacion i CEO-ve francezë po udhëton me Macron për të kërkuar qasje të reja në tregun kinez.
Ukraina – prova më e vështirë e vizitës
Vizita ndodh në një kohë delikate për diplomacinë globale, pasi SHBA po përpiqen të arrijnë një draft-marrëveshje për paqen Ukrainë–Rusi. BE-ja kërkon që teksti i marrëveshjes të ruajë sovranitetin e Ukrainës dhe sigurinë evropiane.
Edhe pse Kina nuk është drejtpërdrejt pjesë e procesit, Parisi dhe Brukseli e shohin rolin e saj si vendimtar. Pekini akuzohet se i jep Moskës mbështetje ekonomike dhe teknologjike – përfshirë 80% të komponentëve të përdorur nga industria ruse e armëve.
Macron pritet t’i përsërisë Xi-së se si anëtare e Këshillit të Sigurimit të OKB-së, Kina ka përgjegjësi për sigurinë globale.
Tajvani: pika tjetër e nxehtë
Çështja e Tajvanit pritet të jetë po aq delikate. Pekini ka hyrë në një konflikt verbal të fortë me Japoninë, pasi kryeministrja e re Sanae Takaichi deklaroi se çdo agresion kinez ndaj Tajvanit do të ishte çështje ekzistenciale për Tokion — duke hapur rrugën për veprime ushtarake jashtë vendit.
Xi ka reaguar ashpër ndaj këtyre deklarimeve dhe ka nisur kundërmasa ekonomike kundër Japonisë. Ai bisedoi telefonikisht edhe me presidentin amerikan Donald Trump, i cili më pas kërkoi ulje tensionesh nga Tokjo.
Pritet që Xi t’i shtrojë çështjen e Tajvanit edhe Macronit. Presidenti francez do të riafirmojë linjën e pandryshuar të BE-së:
asnjë njohje e pavarësisë së Tajvanit dhe mosndryshim i status quo-së në Ngushticën e Tajvanit.
Macron do të kërkojë që të gjitha palët, përfshirë Japoninë, t’i përmbahen këtij qëndrimi për të shmangur përshkallëzim të ri.
