Një krizë humanitare e përmasave katastrofike po përshkallëzohet në Rripin e Gazës. Të dhënat e fundit të agjencive ndërkombëtare si FAO dhe Programi Botëror i Ushqimit (WFP) paralajmërojnë se nëse situata nuk përmirësohet ndjeshëm deri në shtator 2025, rreth 470,000 persona rrezikojnë të vdesin nga uria. Ndërkohë, gjysmë milioni të tjerë jetojnë tashmë në kushte që përkojnë me fazën e parafundit të urisë masive.
Sipas IPC – sistemi ndërkombëtar për klasifikimin e krizave të ushqimit – Gaza po afrohet me Kategorinë 5: Katastrofë, ku 20% e familjeve vuajnë nga mungesa ekstreme e ushqimit dhe rreth 30% e fëmijëve nën 5 vjeç janë prekur nga kequshqyerja akute. Në këtë skenar të errët, çdo ditë 2 deri në 4 persona për çdo 10,000 banorë vdesin nga uria.
Ushqimi: i pakët, i dobët, i rrezikshëm
Ndihmat humanitare që mbërrijnë janë të pamjaftueshme. Sipas Kombëve të Bashkuara, për të përmbushur nevojat minimale të popullsisë, në Gaza duhen 500 deri në 600 kamionë ndihme në ditë. Në realitet, mesatarja aktuale është vetëm 69 kamionë në ditë. Nga marsi deri në mes të majit, Izraeli kishte bllokuar tërësisht hyrjen e ushqimeve, ilaçeve dhe karburantit në enklavë.
Fondacioni Humanitar i Gazës (GHF) ka shpërndarë rreth 94 milionë vakte ushqimi, por ekspertët thonë se nevojitet katër herë më shumë për të ndaluar katastrofën. GHF publikoi më 22 korrik përbërjen standarde të kutive ushqimore: miell, kripë, makarona, thjerrëza, vaj, qiqra, bizele dhe pastë susami. Këto ushqime përmbajnë rreth 42,000 kalori, të mjaftueshme për 5.5 persona për 3.5 ditë, por mungojnë nutrientë thelbësorë. Ekspertë të Shkollës së Ekonomisë në Londër e kanë cilësuar këtë dietë si “stomak i mbushur, por trup i sëmurë”.
Ndërkohë, gazi për gatim dhe uji i pijshëm janë thuajse të pamundur për t’u siguruar. Gazi është zhdukur nga tregu që nga maji dhe në tregun e zi kushton 4,000% më shumë se çmimi i paraluftës.
Tragjedia pranë ndihmës
Rreth 1,000 persona janë vrarë në përpjekje për të marrë ushqim pranë qendrave të shpërndarjes. Fondacioni GHF ka apeluar për më shumë ndihma duke theksuar: “Ne i bëjmë thirrje të gjithëve të bashkohen me ne. Së bashku mund të shpëtojmë jetë.”
Dëmet në bujqësi dhe peshkim
Sipas FAO, që nga prilli i këtij viti, 83% e tokës së kultivueshme, 71% e serave dhe 83% e puseve bujqësore janë shkatërruar pjesërisht ose plotësisht. Ndërkohë, 72% e flotës së peshkimit është jashtë funksionit që nga dhjetori 2024. Me mungesën e prodhimit të brendshëm dhe pamundësinë për të importuar ushqim, Gaza është kthyer në një zonë të izoluar totalisht nga furnizimi i qëndrueshëm me ushqim.
Shpresa e vetme: kamionët e ndihmës
WFP ka konfirmuar se rreth 170,000 ton ushqim janë në rajon ose në rrugë për në Gaza – sasi që mund të ushqejë popullsinë për rreth tre muaj. Por ndihma duhet të hyjë, dhe me ritmin aktual, koha po shkon kundër.
Në këtë kontekst, bashkësia ndërkombëtare përballet me një sfidë morale dhe njerëzore: ose vepron tani, ose pranon heshtur dështimin më të madh humanitar të dekadës.