Rreth 1000 migrantë ndodhen aktualisht në Bosnje-Hercegovinë (B-H), ndërsa tensionet politike dhe pasiguria në terren po rriten lidhur me planet e Mbretërisë së Bashkuar për të zhvendosur azilkërkuesit në vendet e Ballkanit Perëndimor.
Qeveria britanike po përpiqet të arrijë marrëveshje ripranimi me disa vende të rajonit, përfshirë Serbinë, Maqedoninë e Veriut, Shqipërinë dhe Bosnje-Hercegovinën, në një përpjekje për të krijuar qendra pritjeje për migrantët e deportuar nga Britania. Megjithatë, kjo qasje po has në kundërshtime të forta politike, veçanërisht në Republikën Serbe, entitetin autonom të B-H-së.
Dodik refuzon: “Nuk do të jemi parking për migrantët”
Presidenti i Republikës Serbe, Milorad Dodik, ka reaguar ashpër ndaj njoftimeve për një marrëveshje të mundshme për pranimin e migrantëve.
“Ne nuk do të jemi parking për këtë çështje. B-H nuk do të nënshkruajë asnjë marrëveshje për migrantët që janë ftuar nga të tjerët. Nuk janë përgjegjësi jonë,” deklaroi ai.
Dodik i ka propozuar parlamentit të RS një seancë të posaçme për të shqyrtuar të gjitha informacionet në lidhje me këtë çështje, duke paralajmëruar masa parandaluese ndaj asaj që e cilëson si “plan i imponuar nga jashtë”.
Kampe në gjendje alarmante: Thirrje për mbyllje
Aktualisht, B-H ka katër kampe të mëdha migrantësh: Lipa, Boriqi, Blazhuj dhe Ushivak. Situata në këto qendra është kritike, veçanërisht në kampin Blazhuj, për të cilin deputeti Saša Maganović (SDP) ka kërkuar mbyllje urgjente për shkak të kriminalitetit në rritje.
“Krimet e lidhura me migrantët po krijojnë rrezik për popullatën lokale dhe pengesë për zhvillimin e komunës së Ilixhës,” theksoi ai.
Por sipas Shërbimit për Çështjet e të Huajve, një kamp nuk mund të mbyllet pa hapjen e një tjetër që plotëson standardet për pritje humane dhe të sigurt.
Dilema ndërkombëtare: B-H mes presioneve dhe mungesës së marrëveshjeve
Ndërsa ShBA ka arritur një marrëveshje me Kosovën për të pranuar rreth 50 migrantë të deportuar, në rastin e B-H nuk ekziston asnjë marrëveshje ligjore me Britaninë e Madhe për ripranim migrantësh.
“Nuk ka asnjë marrëveshje me Britaninë. Është e paqartë si do ta realizojnë këtë,” deklaroi Drejtori i Shërbimit për të Huaj, Zharko Laketa.
Ministri i Jashtëm i B-H, Elmedin Konaković, u shpreh i hapur për dialog, por gjithashtu sqaroi se nuk ka marrë asnjë njoftim zyrtar nga Londra.
“Nuk do të bëhemi pjesë e zgjidhjes për problemet e dikujt tjetër,” tha ai, duke nënvizuar se B-H do të reagojë me qartësi dhe argumente nëse një plan i tillë i imponohet.
Reagime të ashpra nga shoqëria civile
Human Rights Watch ka dënuar planet e Mbretërisë së Bashkuar dhe disa vendeve të BE-së për ta kthyer Ballkanin në një “depo migrantësh”. Organizata ka bërë thirrje që vendet perëndimore të ndihmojnë në ndërtimin e sistemeve të funksionimit të azilit, dhe jo të përdorin vendet e tranzitit si zona grumbullimi.
“Ballkani nuk duhet të bëhet një vend grumbullimi për migrantët që Evropa refuzon të trajtojë,” thuhet në deklaratën e organizatës.
Qytetarët skeptikë dhe të irrituar
Në terren, reagimet e qytetarëve janë të përziera, por shpesh të ngarkuara emocionalisht.
“Do t’i dëboja të gjithë. Le të kthehen në vendet e tyre ose të shkojnë në Evropë. Ne nuk i ftuam,” shprehen disa banorë të Sarajevës, duke pasqyruar mungesën e besimit dhe ndjesinë e braktisjes nga autoritetet evropiane.
Përfundimisht, pa një konsensus të brendshëm në B-H dhe marrëveshje të detajuar ligjore ndërkombëtare, plani britanik për deportimin e migrantëve në Ballkan mbetet i paqartë dhe i pazbatueshëm në praktikë. Tensionet politike në rritje dhe kriza humanitare në kampet ekzistuese e bëjnë këtë çështje një sfidë të ndërlikuar me implikime rajonale dhe ndërkombëtare.
