Bashkimi Evropian ka nisur rishikimin e ligjit të tij historik të konkurrencës dixhitale, Aktit të Tregjeve Dixhitale (DMA), që synon të parandalojë kompanitë si Apple, Meta dhe Google të mbytin konkurrencën në tregun evropian. Ligji ka tërhequr kritika të përsëritura nga ish-presidenti i SHBA-së, Donald Trump, i cili e sheh atë si një barrierë jo-tarifore që penalizon firmat amerikane.
Komisioni Evropian është i detyruar ligjërisht të vlerësojë funksionimin e DMA-së dhe të mbledhë reagime publike përpara shqyrtimit statutor, i cili pritet në vitin 2026. Për këtë arsye, kompanitë e Teknologjisë së Madhe dhe grupet e interesit kanë filluar të paraqesin sugjerime dhe kritika për ndryshimet e mundshme.
1. Kundërshtimi i rregullave
Apple ka kërkuar shfuqizimin e DMA-së, ndërsa Google sugjeron një qasje më “të butë”, duke favorizuar negociatat mbi gjobat për të shmangur “Shpatën e Damokleut” mbi aktivitetet e tij. Zëdhënësi i Komisionit, Thomas Regnier, theksoi se Apple ka kundërshtuar çdo pjesë të ligjit që nga hyrja e tij në fuqi.
2. Krijimi i një autoriteti të pavarur
Disa akademikë dhe grupet e industrisë sugjerojnë krijimin e një Autoriteti Dixhital Evropian, një agjenci e pavarur për zbatimin e ligjeve dixhitale jashtë ndikimit politik të Komisionit. Kjo agjenci do të kishte buxhet dhe identitet të vetin, duke ofruar një zbatim më të drejtë dhe të paanshëm.
3. Përfshirja e shërbimeve cloud dhe inteligjencës artificiale
Shërbimet cloud dhe inteligjenca artificiale (IA) aktualisht mbulohen pjesërisht nga DMA, duke krijuar boshllëqe për ofruesit kryesorë si Amazon, Microsoft dhe Google. Eurodeputetët dhe disa rregullatorë kërkojnë uljen e pragut të përdoruesve për t’i përfshirë këto shërbime plotësisht në rregullore, për të siguruar konkurrencën dhe sigurinë dixhitale.
4. Hapja e të dhënave të kërkimit
Disa konkurrentë të Google, si DuckDuckGo dhe Ecosia, presin që rishikimi të lejojë qasje më të gjera dhe më të pasura në të dhënat e kërkimit, duke krijuar një konkurrencë më të barabartë në fushën e shërbimeve dixhitale.
5. Rritja e zbatimit
Një nga debatet më të forta është nëse Komisioni ka qenë mjaftueshëm i fuqishëm në zbatimin e ligjit. Grupi BEUC dhe organizata të tjera të të drejtave dixhitale kritikojnë shpejtësinë dhe efektivitetin e zbatimit, duke kërkuar më shumë burime për të siguruar që kompanitë e mëdha të respektojnë rregullat.
Përfundim
Rishikimi i DMA-së pritet të përcaktojë të ardhmen e konkurrencës dixhitale në Evropë dhe mënyrën se si kompanitë e mëdha të teknologjisë do të operojnë në kontinent. Ndërkohë, betejat e paraqitura tregojnë qartë se procesi do të jetë kompleks dhe i ndikuar nga interesat politike dhe ekonomike.
