Në Belfast është mbajtur takimi dyditor i ministrave të Jashtëm të vendeve të Ballkanit Perëndimor dhe përfaqësuesve të Bashkimit Evropian, në kuadër të Procesit të Berlinit. Në fokus të diskutimeve ishte përshpejtimi i integrimit evropian të gjashtë vendeve të rajonit, forcimi i bashkëpunimit rajonal dhe çështjet e sigurisë.
Takimi u mbajt në kështjellën Hillsborough, një vend me simbolikë të veçantë për pajtimin në Irlandën e Veriut, aty ku në vitin 1998 u nënshkrua Marrëveshja e së Premtes së Pashkës që i dha fund konflikteve të gjata fetare. Pikërisht për këtë arsye, vendi organizator – Britania e Madhe – e zgjodhi Belfastin për të dërguar një mesazh uniteti dhe stabiliteti.
Ministrja e Jashtme britanike theksoi se siguria e Ballkanit Perëndimor është e lidhur drejtpërdrejt me sigurinë e gjithë Evropës. Edhe ministri i Jashtëm gjerman Johann Wadephul kërkoi një impuls të ri për procesin e anëtarësimit, duke paralajmëruar se zvarritjet mund të krijojnë vakum gjeopolitik që shfrytëzohet nga Rusia dhe Kina. Sipas tij, deri në vitin 2029 pritet të ketë një dinamikë të re drejt zgjerimit të BE-së.
Edhe pse Bashkimi Evropian kishte dhënë premtime për integrim që nga samiti i Selanikut në vitin 2003, vetëm Sllovenia dhe Kroacia janë bërë anëtare të plota. Shqipëria dhe Mali i Zi janë më të avancuara në negociata, ndërsa vendet e tjera përballen me bllokada politike, korrupsion dhe probleme të brendshme.
Procesi i Berlinit, i nisur nga ish-kancelarja gjermane Angela Merkel, mbetet një platformë e rëndësishme për përgatitjen e vendeve të Ballkanit Perëndimor drejt integrimit dhe nxitjes së bashkëpunimit rajonal. Ky format, ku marrin pjesë edhe Britania e Madhe dhe disa vende të BE-së, vlerësohet për fleksibilitetin e tij, pasi shmang nevojën për unanimitet mes të gjitha shteteve anëtare.
Megjithatë, ngadalësimi i procesit të integrimit ka sjellë pasoja të dukshme. Rusia dhe Kina kanë shtuar ndikimin e tyre në rajon, duke përfshirë marrëveshje tregtare, bashkëpunim në fushën e sigurisë dhe ndikim politik, sidomos në Serbi. Beogradi, që mban marrëdhënie të ngushta me Moskën, ende refuzon t’i bashkohet sanksioneve të BE-së ndaj Rusisë pas agresionit në Ukrainë.
Në takimin e Belfastit, përveç integrimit, u diskutuan edhe temat e sigurisë dhe migracionit. BE-ja njoftoi mbështetje me mbi 16 milionë euro për projektet që synojnë forcimin e mbrojtjes kibernetike, luftën kundër dezinformimit dhe parandalimin e migracionit ilegal përmes itinerarit ballkanik.
Mesazhi që doli nga takimi ishte i qartë: Evropa nuk e ka harruar Ballkanin Perëndimor. Megjithatë, rajoni mbetet ende në pritje të përmbushjes së premtimit të dhënë dy dekada më parë në Selanik. Takimi i radhës në kuadër të Procesit të Berlinit pritet të mbahet më 22 tetor në Londër, me pjesëmarrjen e liderëve të shteteve dhe qeverive të rajonit.
