Beteja e madhe financiare mes Bashkimit Evropian dhe Rusisë ka hyrë në një fazë të re. Shtetet anëtare të BE-së kanë miratuar vendimin për të ngrirë për një kohë të pacaktuar asetet e Bankës Qendrore Ruse, hap që prek rreth 210 miliardë euro, prej të cilave 185 miliardë mbahen nga kompania belge Euroclear.
Ky vendim, i marrë me votim me shumicë të cilësuar, synon të krijojë bazën ligjore të përdorimit të mëvonshëm të të ardhurave nga asetet e ngrira për të financuar kredinë 90 miliardë euro të “riparimit” për Ukrainën.
Hungaria dhe Sllovakia kundër – Italia, Belgjika, Malta e Bullgaria pro, por me rezerva
Edhe pse vendimi kaloi, disa shtete vendosën distancë politike. Italia, Belgjika, Bullgaria dhe Malta thanë qartë se ky votim nuk paragjykon vendimin përfundimtar për përdorimin e aseteve – i cili kërkon unanimitet të plotë të liderëve të BE-së.
Sanksionet janë bërë “të përhershme”, në kuptimin që nuk do të rinovohen çdo 6 muaj, por ndalimi i transferimit të aseteve tek Rusia është quajtur “i përkohshëm”, për të shmangur akuzat e konfiskimit të paligjshëm sipas së drejtës ndërkombëtare.
Moskës i shpërthen zemërimi: padi kundër Euroclear
Reagimi rus ishte i menjëhershëm dhe i ashpër.
Banka Qendrore e Rusisë ka ngritur padi në Gjykatën e Arbitrazhit të Moskës kundër Euroclear, duke e akuzuar se po e pengon Rusinë të disponojë fondet dhe letrat e saj me vlerë.
Sipas Bloomberg, Rusia pritet të kërkojë dëmshpërblim të plotë për shumën e ngrirë, si edhe kompensim për të ardhurat që do të kishte përfituar.
Moska paralajmëron se do të luftojë çdo përpjekje të BE-së për të përdorur asetet “me çdo mjet ligjor”, në çdo gjykatë, qoftë kombëtare apo ndërkombëtare.
Brukseli përballet me një labirint ligjor
Italia, Belgjika dhe disa vende të tjera u kërkuan institucioneve të BE-së të shqyrtojnë opsione më të sigurta dhe ligjërisht të qëndrueshme, si:
-
një mekanizëm huadhënieje nga BE-ja,
-
apo një model ndërmjetësimi,
për të shmangur precedentët e rrezikshëm dhe kundërpërgjigjet e mundshme juridike.
Vendimi i BE-së është justifikuar me “urgjencën për të kufizuar dëmin ekonomik të Unionit”, duke u mbështetur në Nenin 122 të Traktateve, i cili lejon vendime me shumicë të cilësuar në situata të jashtëzakonshme.
Çfarë pritet tani?
Të gjitha palët po presin samiti i të enjtes, ku liderët e BE-së duhet të marrin një vendim politik përfundimtar mbi mënyrën e financimit të Ukrainës. Nëse Brukseli tenton të përdorë të ardhurat nga asetet e ngrira, Moska ka paralajmëruar një luftë të gjatë nëpër gjykata.
Përplasja nuk është vetëm ekonomike — ajo është mesazh gjeopolitik, shenjë se beteja midis Evropës dhe Rusisë tashmë ka kaluar kufijtë e fushëbetejës.
