Presidenti i Turqisë, Recep Tayyip Erdogan, ka përshëndetur fillimin e procesit të çarmatosjes së Partisë së Punëtorëve të Kurdistanit (PKK), duke e cilësuar si fundin e një epoke dhune dhe hapjen e një kapitulli të ri në historinë e vendit.
Gjatë një fjalimi para anëtarëve të partisë së tij, Drejtësi dhe Zhvillim (AKP), Erdogan deklaroi të shtunën se “plaga e terrorizmit ka hyrë në procesin e përfundimit”. Sipas tij, Turqia ka lënë pas dekada pikëllimi, pasigurie dhe dhimbjeje.
“Sot është një ditë e re. Një faqe e re është hapur në histori. Dyert e një Turqie të madhe dhe të fuqishme janë hapur gjerësisht,” tha presidenti turk.
PKK nis çarmatosjen në Irakun Verior
Në një akt simbolik që shënon një kthesë historike, 30 anëtarë të PKK-së dogjën armët e tyre të premten në një shpellë në qytetin Dukan të provincës Sulaimaniah në Irakun verior. Gjatë ceremonisë, figura e lartë e PKK-së, Bese Hozat, lexoi një deklaratë zyrtare ku njoftoi vendimin e grupit për të nisur çarmatosjen.
“Po i shkatërrojmë armët tona vullnetarisht, si shenjë vullneti të mirë dhe vendosmërie,” tha ajo para të pranishmëve në shpellën Jasana.
Ky hap vjen pas një thirrjeje publike nga udhëheqësi i burgosur i PKK-së, Abdullah Oçalan, i cili prej vitit 1999 mbahet në izolim në burgun e sigurisë së lartë në ishullin Imrali. Në një video të regjistruar më herët nga burime të afërta me Agjencinë e Lajmeve Firat, Oçalan e përshkroi çarmatimin si “një kalim historik nga lufta e armatosur në politikën dhe ligjin demokratik”.
PKK-ja ka qenë e përfshirë në një konflikt të armatosur katërdekadësh me shtetin turk, që ka shkaktuar mbi 40 mijë viktima. Gjatë viteve të fundit, grupi është tërhequr përtej kufirit në Irakun verior, duke humbur kontrollin në disa rajone të juglindjes së Turqisë.
Impakt rajonal dhe shqetësime ndërkombëtare
Ekspertët thonë se çarmatimi i PKK-së mund të ketë pasoja gjeopolitike në rajon, veçanërisht në Siri, ku forcat kurde siriane, aleate të SHBA-së, janë shpesh të lidhura me PKK-në – një marrëdhënie që Ankaraja e kundërshton ashpër.
Analistët parashikojnë se ky zhvillim mund të ndikojë në procesin e integrimit të kurdëve sirianë në një qeveri të ardhshme pas rënies së Bashar al-Assad, i cili u rrëzua nga pushteti në dhjetor.
Thirrje për më shumë të drejta
Brenda territorit turk, partia pro-kurde DEM, si dhe vetë PKK dhe Oçalan, i kanë bërë thirrje qeverisë që të përgjigjet kërkesave të komunitetit kurd për më shumë të drejta dhe autonomi në rajonet me shumicë kurde, veçanërisht në juglindje të vendit.
Ndërkohë, faza e ardhshme e çarmatimit pritet të përfshijë koordinim ndërmjet Turqisë, Irakut dhe Qeverisë Rajonale Kurde në Irak, për të siguruar një tranzicion të qëndrueshëm dhe paqësor.
Ky zhvillim i fundit shihet si një moment historik për Turqinë dhe rajonin, dhe si një mundësi e rrallë për një zgjidhje politike të një prej konflikteve më të gjatë në historinë moderne të vendit.
