Një studim i Universitetit të Kembrixhit ka testuar aftësitë e ChatGPT-4 përballë një prej enigmave më të vjetra matematikore – problemit të dyfishimit të katrorit, të përshkruar nga Platoni rreth vitit 385 p.e.s. Rezultatet surprizuan studiuesit: chatbot-i i inteligjencës artificiale shfaqi sjellje të ngjashme me atë të një nxënësi, duke improvizuar, bërë gabime njerëzore dhe duke arritur në përfundime përmes eksperimentimit.
Sfida e Platonit
Problemi i lashtë kërkon të dyfishohet sipërfaqja e një katrori. Platoni përshkroi sesi Sokrati i udhëzoi një djalë të paarsimuar që, pasi gaboi fillimisht, arriti te zgjidhja e saktë: katrori i ri duhet të ndërtohet mbi diagonalen e katrorit origjinal.
Testi me ChatGPT
Studiuesit Dr. Nadav Marco dhe Prof. Andreas Stylianides i paraqitën ChatGPT-4 një seri pyetjesh në stilin e Sokratit. Në vend që të rikthente automatikisht zgjidhjen klasike gjeometrike, chatbot-i fillimisht ndoqi një metodë algjebrike – e panjohur në kohën e Platonit – dhe vetëm pas disa sugjerimeve u drejtua drejt opsionit gjeometrik.
“ChatGPT nuk dukej thjesht se po kujtonte një përgjigje të gatshme, por po improvizonte, duke bërë edhe gabime tipike njerëzore,” theksoi Marco.
Zgjidhje dhe kufizime
Kur u testua me probleme të ngjashme – si dyfishimi i sipërfaqes së një drejtkëndëshi apo trekëndëshi – chatbot përsëri preferoi një qasje algjebrike. Madje, gabimisht pretendoi se për drejtkëndëshin nuk ekzistonte zgjidhje gjeometrike, edhe pse ajo është e mundur. Vetëm pas ndërhyrjeve të mëtejshme, ofroi një përgjigje të saktë për trekëndëshin.
Çfarë mësojmë nga ky eksperiment?
Sipas studiuesve, sjellja e ChatGPT përzien rikthimin e informacionit të trajnimit me një lloj “arsyetimi të menjëhershëm”. Ata e krahasojnë këtë me konceptin pedagogjik të “zonës së zhvillimit proksimal”, ku nxënësi mëson duke u udhëzuar hap pas hapi.
Eksperimenti sugjeron se, në vend që të përdoret thjesht për përgjigje të drejtpërdrejta, ChatGPT mund të shërbejë si partner në procesin mësimor, duke inkurajuar mendimin kritik dhe zgjidhjen bashkëpunuese të problemeve.
Studimi është publikuar në Revistën Ndërkombëtare të Edukimit Matematikor në Shkencë dhe Teknologji.
