Presidenti i Francës, Emmanuel Macron, ka shpallur vendimin historik për njohjen zyrtare të shtetit palestinez, duke e bërë Francën vendin e parë të Grupit të Shtatëshes (G7) që ndërmerr një hap të tillë. Kjo njohje do të formalizohet në muajin shtator gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, sipas njoftimit të bërë nga Macron mbrëmjen e 24 korrikut përmes një postimi në platformën X.
Macron e konsideron këtë hap si një reagim të domosdoshëm ndaj përkeqësimit të situatës humanitare në Rripin e Gazës. Ai kërkon një armëpushim të menjëhershëm, lirimin e të gjithë pengjeve dhe ndihmë të përmasave të mëdha për popullin palestinez. Në të njëjtën kohë, presidenti francez theksoi se shteti palestinez që do të njihet nga Franca duhet të jetë i “çmilitarizuar” dhe të njohë plotësisht Izraelin.
Një njohje me peshë simbolike dhe politike
Franca i bashkohet vendeve evropiane si Spanja, Irlanda dhe Norvegjia që kanë njohur Palestinën së fundmi, duke e çuar në 147 numrin e përgjithshëm të shteteve që e kanë ndërmarrë këtë hap. Por njohja nga Parisi mbart rëndësi të veçantë: Franca është vendi i parë perëndimor anëtar i përhershëm i Këshillit të Sigurimit të OKB-së që njeh Palestinën dhe shteti i parë i G7-s që vepron në këtë drejtim.
Analistët e konsiderojnë këtë veprim si përpjekje e Macron për të rikthyer Francën në skenën ndërkombëtare si një aktor i pavarur në zgjidhjen e konfliktit të Lindjes së Mesme. Në planin e brendshëm, presidenti francez kërkon të zbusë kritikat ndaj pasivitetit të tij në këtë çështje dhe të fitojë mbështetjen e publikut francez, ku debati për Palestinën është veçanërisht i ndjeshëm dhe polarizues.
Reagime të ndara në skenën ndërkombëtare
Izraeli reagoi menjëherë me kritika të ashpra. Kryeministri Benjamin Netanyahu e cilësoi vendimin e Macron si “shpërblim për terrorizmin”, duke paralajmëruar se një shtet palestinez mund të shërbejë si “bazë për shkatërrimin e Izraelit”.
Hamas, në anën tjetër, e mirëpriti vendimin si “hap në drejtimin e duhur”, edhe pse nuk pranoi kushtin e çmilitarizimit. Reagime pozitive erdhën edhe nga bota arabe, përfshirë Arabinë Saudite, e cila e përshëndeti iniciativën franceze.
Perëndimi, megjithatë, mbeti i përçarë. Gjermania ruajti qëndrimin e saj tradicional, duke këmbëngulur se njohja duhet të ndodhë vetëm si rezultat i negociatave ndërkombëtare. Ndërsa Shtetet e Bashkuara e dënuan hapur vendimin. Sekretari i Shtetit, Marco Rubio, deklaroi se njohja e Palestinës “i shërben propagandës së Hamasit” dhe “fyer viktimat e 7 tetorit 2023”, kur Hamasi kreu sulmin më të rëndë ndaj Izraelit, duke vrarë mbi 1,200 persona dhe duke marrë më shumë se 250 pengje.
Pasoja praktike dhe simbolike
Ekspertët theksojnë se njohja e shtetit palestinez nga Franca është në thelb një veprim simbolik, pa ndikim të menjëhershëm ligjor ndërkombëtar. Megjithatë, ajo mund të hapë rrugën për marrëdhënie të drejtpërdrejta mes Francës dhe Autoritetit Palestinez – përmes përfaqësive diplomatike, marrëveshjeve ekonomike apo ndihmës humanitare.
Sidoqoftë, çështjet thelbësore mbeten të pazgjidhura: nuk ka konsensus mbi kufijtë e shtetit palestinez, dhe është e paqartë se si mund të realizohet ideja e një shteti “të çmilitarizuar” që njëkohësisht njihet nga Izraeli dhe ruan mbështetjen e popullit palestinez.
Vendimi i Macron mund të shtyjë shtete të tjera evropiane si Belgjika, Danimarka apo Luksemburgu të ndërmarrin hapa të ngjashëm. Por ai gjithashtu i vë në pozitë të vështirë partnerët e ngushtë të Francës si Berlini dhe Londra, të cilët e ruajnë një linjë më të kujdesshme.
Me këtë veprim, Franca jo vetëm që e ngre peshën e saj diplomatike në Lindjen e Mesme, por rikthen në vëmendje opsionin e shumëdiskutuar për zgjidhje me dy shtete – një ide që ka qenë e bllokuar për vite. Rruga drejt paqes mbetet e gjatë dhe e ndërlikuar, por lëvizja e Macronit ka rindezur një debat që mund të ketë pasoja të gjera për të ardhmen e rajonit.
