Ministrat e energjisë të shteteve të Grupit të Shtatë (G7) – Kanadasë, Francës, Gjermanisë, Italisë, Japonisë, Mbretërisë së Bashkuar dhe Shteteve të Bashkuara – kanë dënuar ashpër sulmet e Rusisë ndaj infrastrukturës energjetike të Ukrainës, të cilat Kievi i ka cilësuar si akte të terrorizmit bërthamor. Në deklaratën e përbashkët të publikuar më 31 tetor, ministrat theksuan se këto sulme kanë shkaktuar pasoja shkatërruese sociale, mjedisore dhe ekonomike mbi popullin ukrainas. “Sulmet e fundit të Rusisë ndaj infrastrukturës së gazit natyror të Ukrainës kanë krijuar rreziqe serioze për komunitetet dhe jetët njerëzore, duke dobësuar sigurinë energjetike të vendit”, thuhet në deklaratë.
Vendet e G7 zotohen të vazhdojnë mbështetjen për rindërtimin e sektorit energjetik të Ukrainës përmes fondeve financiare, lehtësirave të kreditimit dhe investimeve afatgjata në sektorin privat, me qëllim rikthimin e qëndrueshmërisë dhe sigurisë energjetike të vendit.
Kievi ka reaguar ashpër ndaj sulmeve të përsëritura, duke i cilësuar ato si pjesë e një strategjie të qëllimshme për të shkaktuar vuajtje ndaj popullit ukrainas në prag të dimrit. Kryeministrja ukrainase, Yulia Svyrydenko, ka deklaruar se “qëllimi i Moskës është ta zhytë Ukrainën në errësirë. Rusia vazhdon terrorin e saj sistematik energjetik, duke goditur jetën, dinjitetin dhe ngrohtësinë e qytetarëve tanë në prag të dimrit.” Ajo ka kërkuar nga aleatët më shumë sisteme mbrojtëse ajrore, sanksione më të forta ndaj Rusisë dhe presion diplomatik të shtuar ndaj agresorit.
Ministria e Punëve të Jashtme e Ukrainës ka akuzuar Moskën për terrorizëm bërthamor, pasi sulmet kanë prekur nënstacione të rëndësishme për furnizimin me energji të jashtme për centralet bërthamore të vendit, duke rrezikuar drejtpërdrejt sigurinë bërthamore. Si pasojë e sulmeve, Ukraina ka njoftuar kufizime në furnizimin me energji elektrike për konsumatorët privatë dhe industrialë, ndërsa në disa rajone janë ndërprerë edhe furnizimi me ujë dhe ngrohje.
Agjencia Ndërkombëtare e Energjisë Atomike (IAEA) ka raportuar se tre centrale bërthamore janë detyruar të ulin prodhimin për shkak të dëmtimeve në rrjetin elektrik. Drejtori i IAEA-së, Rafael Grossi, ka paralajmëruar se rreziqet për sigurinë bërthamore “vazhdojnë të jenë shumë reale dhe gjithmonë të pranishme”, duke bërë thirrje për përmbajtje maksimale ushtarake pranë objekteve bërthamore. Sipas IAEA-së, centrali bërthamor i Zaporizhzhias – më i madhi në Evropë me gjashtë reaktorë – varet nga furnizimi i jashtëm me energji për të ftohur karburantin bërthamor dhe për të shmangur çdo incident katastrofik.
Nga ana tjetër, Rusia mohon se ka në shënjestër infrastrukturën civile dhe pretendon se sulmet janë kundërpërgjigje ndaj ofensivave ukrainase. Megjithatë, Moska dhe Kievi vazhdojnë të akuzojnë njëri-tjetrin për shënjestrimin e qendrave energjetike dhe kërcënimin e sigurisë bërthamore në territorin ukrainas.
Në prag të dimrit, ndërsa energjia po shndërrohet në një armë strategjike, Ukraina përballet me sfidën e mbijetesës, ndërsa komuniteti ndërkombëtar përpiqet të shmangë një krizë që mund të marrë përmasa bërthamore në zemër të Evropës.
