Përmes letrës, IKD thekson se aktgjykimi i Gjykatës Kushtetuese uljen e shtesës së përvojës nga 0.5 në 0.25% e ka cilësuar në kundërshtim me Kushtetutën dhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut, dhe kishte urdhëruar Kuvendin që deri më 1 gusht 2024 ta kthejë atë përqindje në nivelin minimal 0.5%.
Por, IKD thotë se Kuvendi nuk e zbatoi këtë aktgjykim, duke cenuar të drejtat e zyrtarëve publikë. Aty përmendet se në “Tempus”, gjykatësi Argzon Muça nga Gjykata Themelore në Prishtinë, ka bërë të ditur se brenda një dite janë dorëzuar rreth 2 mijë padi nga zyrtarët publikë të cilët po detyrohen të kërkojnë të drejtën e tyre përmes rrugëve gjyqësore, raporton Betimi per Drejtesi.
“Me këtë rast, ju bëjmë thirrje juve dhe të gjithë deputetëve të Legjislaturës së IX-të që të ndërmerrni veprimet e nevojshme për konstituimin e menjëhershëm të Kuvendit të Kosovës. Posa të konstituohet Kuvendi, kërkojmë me urgjencë që të iniciohet nisma legjislative për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Pagat në Sektorin Publik, në përputhje me kërkesat e parashtruara në Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese në rastin nr. KO79/23. Reagimi i shpejtë i Kuvendit në këtë drejtim nuk është vetëm përmbushje e një obligimi kushtetues, por njëkohësisht një akt i domosdoshëm për të ruajtur të drejtat sociale të punonjësve në sektorin publik”, thuhet në letër.
Letra e plotë e IKD-së:
I/E nderuar Deputet/e,
Më 5 shkurt 2023, hyri në fuqi Ligji 08/L-196 për Pagat në Sektorin Publik, i cili uli shtesën e përvojës nga 0.5 në 0.25 %, për çdo vit të shërbimit. Në Aktgjykimin KO79/23, Gjykata Kushtetuese e cilësoi këtë ulje në kundërshtim me Kushtetutën dhe Konventën Evropiane për të Drejtat e Njeriut dhe urdhëroi Kuvendin që, deri më 1 gusht 2024, ta kthejë përqindjen në nivelin minimal 0.5 % me efekt nga 1 shkurt 2024. Në mungesë të ndërhyrjes legjislative, Kuvendi shpërfilli një detyrim kushtetues me fuqi të barabartë me vet Kushtetutën.
Përpos shkelje kushtetuese dhe cenimit të drejtave të zyrtarëve publik, në kontekstin e sfidave socio-ekonomike aktuale, zbritja e përvojës së punës nga 0.5 në 0.25%, sjelli edhe pasoja në jetën e familjeve të 90,696 zyrtarëve publik.
I/E nderuar Deputet/e,
Për shkak se Qeveria dhe Kuvendi (Legjislatura e VIII) nuk zbatuan aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese, në Gjykatën Themelore në Prishtinë janë dorëzuar rreth 2 mijë padi brenda një dite.
Për dijeninë tuaj, gjyqësori viteve të fundit është përballur me një numër jashtëzakonisht të madh të lëndëve që derivojnë nga kontratat kolektive, e që kryesisht kanë të bëjnë me konteste të punës, dhe Gjykata i trajton me prioritet sipas një strategjie të nxjerrë nga Këshilli Gjyqësor i Kosovës. Mirëpo, të gjitha lëndë kanë një kosto shumë të madhe, përveç që ndikojnë në shpenzimin e madh të kohës, të njëjtat kanë edhe kosto financiare që drejtpërdrejt afektojnë edhe në buxhetin e Kosovës.
Në lidhje me moszbatimin e aktgjykimit për Ligjin për Pagat në Sektorin Publik, në bazë të një kalkulimi të përgjithshëm, nga buxheti i Kosovës do të shpenzohen 35,770,502 euro për shpenzime procedurale, pa përfshirë kamatën ligjore dhe shpenzimet e mundshme përmbarimore.
IKD, në vazhdimësi i ka bërë thirrje dhe ka avokuar te Kuvendi dhe Qeveria (Legjislatura e VIII-të) për t’iu përmbajtur procedurave drejt realizimit të këtij obligimi kushtetues, por që fatkeqësisht nuk ka pasur reflektim.
Me këtë rast, ju bëjmë thirrje juve dhe të gjithë deputetëve të Legjislaturës së IX-të që të ndërmerrni veprimet e nevojshme për konstituimin e menjëhershëm të Kuvendit të Kosovës. Posa të konstituohet Kuvendi, kërkojmë me urgjencë që të iniciohet nisma legjislative për ndryshimin dhe plotësimin e Ligjit për Pagat në Sektorin Publik, në përputhje me kërkesat e parashtruara në Aktgjykimin e Gjykatës Kushtetuese në rastin nr. KO79/23.
Reagimi i shpejtë i Kuvendit në këtë drejtim nuk është vetëm përmbushje e një obligimi kushtetues, por njëkohësisht një akt i domosdoshëm për të ruajtur të drejtat sociale të punonjësve në sektorin publik. Përmes kësaj nisme, ju keni rastin të tregoni përkushtimin për shtetin e së drejtës dhe për ruajtjen e një administrate publike të qëndrueshme, të motivuar dhe të mbështetur në parime të qarta të barazisë dhe drejtësisë sociale.
Në anën tjetër, kjo nismë do të ulë në mënyrë të ndjeshme numrin e kontesteve gjyqësore të panevojshme, duke liruar sistemin gjyqësor nga një barrë shtesë, dhe njëkohësisht do të parandalojë humbjen e të paktën 35 milionë eurove nga buxheti i shtetit për shkak të ekzekutimeve përmes përmbarimit.
Ehat Miftaraj
Drejtor Ekzekutiv
Instituti i Kosovës për Drejtësi (IKD)
