Kryeprokurori i Gjykatës Penale Ndërkombëtare (GJPN), Karim Khan, është përballur me kërcënime serioze dhe presione politike ndërkombëtare për shkak të hetimeve që ka iniciuar ndaj udhëheqësve izraelitë për krime lufte në Rripin e Gazës. Një raport investigativ i publikuar nga portali Middle East Eye (MEE) zbardh prapaskenat e frikësimeve dhe presioneve që synojnë të pengojnë punën e drejtësisë ndërkombëtare.
Sipas raportit, në prill 2024, ish-sekretari i Jashtëm britanik David Cameron e kishte “kërcënuar privatisht” Khanin me tërheqjen e Mbretërisë së Bashkuar nga Gjykata Penale Ndërkombëtare nëse kjo e fundit do të lëshonte urdhër-arreste ndaj kryeministrit izraelit Benjamin Netanyahu dhe ish-ministrit të Mbrojtjes Yoav Gallant – çka ndodhi më vonë, në nëntor.
Raporti shton se edhe senatori republikan amerikan Lindsey Graham në maj 2024 kishte kërcënuar me sanksione ndaj Khanit në rast se ai do të avanconte me urdhër-arrestet. Po ashtu, më herët administrata e ish-presidentit amerikan Donald Trump kishte vendosur sanksione ndaj Khan dhe katër gjyqtarëve të tjerë të GJPN-së.
Në të njëjtën kohë, agjencia izraelite e inteligjencës, Mossad, është përmendur si një kërcënim aktiv në Hagë. Khan ka marrë paralajmërime zyrtare për sigurinë e tij personale, sipas raportit të MEE.
Akuzat për sjellje të pahijshme dhe hetimet e brendshme
Ndërkohë, kryeprokurori Khan është vendosur në pushim të pacaktuar pas akuzave për sjellje të pahijshme seksuale. Por këto akuza janë cilësuar nga disa zyrtarë dhe juristë të GJPN-së si të dyshimta dhe me prapavijë politike, veçanërisht duke pasur parasysh kohën kur dolën – menjëherë pas urdhër-arresteve ndaj zyrtarëve izraelitë.
Sipas raportit, Khan kishte marrë mesazhe kërcënuese dhe manipulative edhe nga paditësja e tij, e cila më pas refuzoi të bashkëpunonte me hetimin e brendshëm të GJPN-së. Megjithatë, një hetim i veçantë i Kombeve të Bashkuara mbi rastin mbetet ende i hapur. Khan ka mohuar kategorikisht të gjitha akuzat ndaj tij.
“Do t’ju shkatërrojnë…”
Në një takim që u zhvillua dy javë para se Khan të detyrohej të largohej në pushim në maj 2025, avokati britaniko-izraelit Nicholas Kaufman thuhet se i kishte thënë Khanit se:
“Nëse nuk tërhiqen urdhër-arrestet, ata do t’ju shkatërrojnë ju dhe gjykatën.”
Krimet e luftës dhe bilanci tragjik në Gaza
Gjykata Penale Ndërkombëtare ka lëshuar urdhër-arreste për Netanyahu, Gallant dhe udhëheqësin e Hamasit, Mohammed Deif, me akuza për krime lufte dhe krime kundër njerëzimit. Sipas burimeve të OKB-së, lufta në Gaza ka shkaktuar deri tani mbi 60,430 viktima palestineze dhe 148,722 të plagosur.
Gjykata i ka dorëzuar urdhër-arrestet shteteve anëtare, të cilat janë të detyruara ligjërisht të arrestojnë të pandehurit nëse ndodhen në territorin e tyre. Ndërkohë, Deif është konfirmuar i vrarë nga një sulm ajror izraelit.
Reagimi ndërkombëtar dhe shqetësimet për pavarësinë e drejtësisë
Zbulimet e fundit kanë ngritur shqetësime serioze për pavarësinë e sistemit të drejtësisë ndërkombëtare dhe ndikimin që aktorët politikë mund të ushtrojnë mbi hetimet penale ndërkombëtare. Organet ndërkombëtare të drejtësisë dhe të drejtat e njeriut pritet të reagojnë në javët në vijim.
Burimi kryesor i këtij raporti është investigimi i publikuar nga Middle East Eye (MEE), me autorë David Hearst dhe Imran Mull
