Kina ka ngritur zyrtarisht në Kombet e Bashkuara tensionet e saj me Japoninë lidhur me çështjen e Tajvanit, duke akuzuar Tokion për kërcënim me “ndërhyrje të armatosur” dhe duke u zotuar se do të mbrojë sovranitetin e saj me vendosmërinë më të fortë deri tani.
Letra e Kinës në OKB
Ambasadori kinez në OKB, Fu Cong, i dërgoi një letër Sekretarit të Përgjithshëm, Antonio Guterres, ku akuzoi kryeministren japoneze Sanae Takaichi për një “shkelje të rëndë të së drejtës ndërkombëtare”.
Sipas deklaratës së misionit kinez:
“Nëse Japonia guxon të ndërhyjë ushtarakisht në situatën ndër-Strait, ky do të ishte akt agresioni. Kina do ta ushtrojë të drejtën e vetëmbrojtjes dhe do të mbrojë sovranitetin dhe integritetin territorial.”
Si nisi përplasja
Deklaratat erdhën pasi Takaichi, më 7 nëntor, tha se një sulm kinez ndaj Tajvanit mund të konsiderohej “kërcënim për mbijetesën e Japonisë” — kategorizim ligjor që i lejon Tokios të angazhojë forcat e saj të armatosura.
Kjo thyerje e paqartësisë strategjike që Japonia dhe SHBA kanë përdorur për dekada, ndezi reagimin më të ashpër të Pekinit në vitet e fundit.
Reagimi i Tokios
Ministria japoneze e Jashtme i hodhi poshtë akuzat e Kinës, duke i quajtur “krejtësisht të papranueshme” dhe theksoi se pozicioni i Japonisë për paqe dhe stabilitet nuk ka ndryshuar.
Ndërkohë, tensionet kanë kaluar kufijtë diplomatikë:
-
Kina thotë se bashkëpunimi tregtar është “dëmtuar rëndë”
-
koncerte të artistëve japonezë janë anuluar papritur
Fu i kërkoi Tokios të tërheqë deklaratat dhe “të ndalojë provokimet”.
Pse Tajvani është në qendër
-
Pekini e konsideron Tajvanin territor të vetin dhe nuk përjashton forcën për ta marrë.
-
Qeveria e Tajvanit thotë se vetëm populli i saj vendos për të ardhmen.
-
Ishulli është vetëm rreth 100 km larg territorit japonez.
Konteksti historik
Përballë 80-vjetorit të kapitullimit të Japonisë në Luftën e Dytë Botërore, Pekini po rikujton:
-
mizoritë e Japonisë gjatë luftës
-
rolin e Kinës në krijimin e OKB-së
-
deklaratat e Kajros dhe Potsdamit, që sipas saj mbështesin pretendimet mbi Tajvanin
Megjithatë, shumë qeveri perëndimore i konsiderojnë ato deklarata politike, jo juridike, ndërsa Tajvani mbajti vendin e Kinës në OKB deri në vitin 1971.
Kriza më e madhe në vite
Përplasja është përshkruar si më e ashpra mes dy vendeve në një dekadë, ndërsa analistët paralajmërojnë se tensionet mund të rriten më tej, nëse retorika vazhdon të ashpërsohet.
Në qendër mbetet një mesazh i qartë nga Pekini:
çdo ndërhyrje në Tajvan konsiderohet vijë e kuqe.