Shpresat për një marrëveshje paqeje në Ukrainë janë zbehur ndjeshëm, vetëm një ditë pas takimit të konsideruar “shpresëdhënës” mes Donald Trump dhe Volodymyr Zelenskyy në Florida. Kremlini deklaroi të hënën se armiqësitë do të vazhdojnë dhe madje do të intensifikohen, duke akuzuar Ukrainën për një “sulm terrorist” ndaj pronës së presidentit rus Vladimir Putin.
Një ndihmës i lartë i Putinit, Yuri Ushakov, tha se një sulm i supozuar ukrainas me dron ndaj rezidencës së presidentit rus do të pasohet nga “përgjigja më serioze”, ndërsa pretendoi se Putini e ka informuar personalisht Trumpin për incidentin gjatë një bisede telefonike të zhvilluar të hënën në mëngjes.
Reagime të kujdesshme nga Uashingtoni
Shtëpia e Bardhë nuk dha detaje mbi pretendimin rus, duke iu referuar vetëm një deklarate të zëdhënëses Karoline Leavitt, sipas së cilës Trump ka zhvilluar një “telefonatë pozitive” me Putinin lidhur me Ukrainën. Vetë Trump tha se kishte dëgjuar për sulmin, por nuk kishte informacion të plotë, duke shtuar se çdo veprim që rrezikon bisedimet e paqes do të ishte “shumë keq”.
Zelenskyy: “Trillim për të justifikuar sulme të reja”
Presidenti ukrainas reagoi ashpër, duke e quajtur pretendimin e Kremlinit “një trillim të plotë” që synon të justifikojë sulme të mëtejshme ndaj Ukrainës dhe refuzimin e Rusisë për hapa realë drejt paqes.
“Nuk është Ukraina ajo që dëmton diplomacinë. Rusia e bën këtë vazhdimisht,” shkroi Zelenskyy në platformën X, duke theksuar se Moska tashmë ka goditur Kievin dhe objektiva qeveritare.
Donbasi – nyja që bllokon marrëveshjen
Pavarësisht optimizmit të shprehur nga Trump dhe Zelenskyy pas takimit në Mar-a-Lago, palët mbeten larg një kompromisi real. Çështja më e ndërlikuar vazhdon të jetë fati i rajonit të Donbasit, ku rreth 15% e territorit mbetet nën kontrollin e Ukrainës.
Zelenskyy ka propozuar ose ruajtjen e këtij territori nën sovranitetin ukrainas, ose shndërrimin e tij në një zonë të lirë ekonomike të demilitarizuar. Por Kremlini këmbëngul në transferimin e plotë të Donbasit te Rusia.
Zëdhënësi i Putinit, Dmitriy Peskov, tha qartë se “kontrolli i plotë i Donbasit nga Rusia është i domosdoshëm” për çdo marrëveshje paqeje që Moska do të pranonte.
Skepticizëm evropian dhe kritika ndaj Trump
Një zyrtar evropian, duke folur në kushte anonimiteti, tha se çdo përparim është i mirëpritur, por standardi për atë që konsiderohet “takim i suksesshëm” është shumë i ulët. Sipas tij, deklaratat e Trump që sugjerojnë mirëkuptim për Putinin po pengojnë presionin real ndaj Moskës.
Edhe në Ukrainë, optimizmi i Trump u prit me zemërim. Deputetja ukrainase Kira Rudik tha se është “e dhimbshme” të dëgjosh për paqe ndërkohë që qytetet ukrainase mbeten pa energji dhe ngrohje për shkak të sulmeve ruse.
Paqe e largët, luftë e vazhdueshme
Megjithëse Trump ka deklaruar se beson që Putini “dëshiron ta përfundojë luftën”, zhvillimet e fundit tregojnë se realiteti në terren dhe qëndrimi i Kremlinit mbeten të pandryshuara. Zelenskyy ka theksuar se çdo marrëveshje që përfshin lëshime territoriale duhet patjetër të miratohet përmes referendumit në Ukrainë, ndërsa ka shprehur dyshime serioze për gatishmërinë e Rusisë për një armëpushim të qëndrueshëm.
Për momentin, diplomacia vazhdon, por shenjat nga Moska tregojnë se rruga drejt paqes mbetet e gjatë dhe e mbushur me pengesa.