Industria e automobilave në Evropë po përballet me një krizë të thellë, e cila po shihet si kërcënim serioz për të ardhmen ekonomike të kontinentit. Për të gjetur një rrugëdalje, presidentja e Komisionit Evropian, Ursula von der Leyen, do të takojë të premten në Bruksel drejtuesit kryesorë të kompanive të makinave, në kuadër të një samiti të veçantë të quajtur “Dialogu Strategjik mbi të Ardhmen e Industrisë së Automobilave”.
Shefi i industrisë së BE-së, Stéphane Séjourné, paralajmëroi muaj më parë se sektori është “në rrezik vdekjeprurës”, duke përmendur si shkaqe rënien e shitjeve, çmimet e larta të energjisë, konkurrencën globale dhe pasigurinë rregullatore.
Sfida dhe kërkesa të reja
Pavarësisht planeve të Komisionit Evropian, përfshirë fonde miliardëshe për bateritë dhe teknologjitë e gjelbra, prodhuesit thonë se masat nuk kanë sjellë rezultatet e pritura. Shoqatat ACEA dhe CLEPA, në një letër të hapur për Von der Leyen, kërkojnë ulje të kostove të energjisë, më shumë subvencione për blerësit dhe zgjerim të infrastrukturës së karikimit, duke theksuar se transformimi i industrisë duhet të jetë pragmatik dhe i përshtatur me realitetin ekonomik.
Në BE aktualisht ka vetëm 880,000 pika publike karikimi, ndërsa deri në vitin 2030 nevojiten rreth 8.8 milionë. Ky hendek i madh ka ngadalësuar rritjen e tregut të automjeteve elektrike, i cili ka mbetur në 15% të shitjeve.
Konkurrenca nga Kina dhe SHBA
Ndërkohë, Kina po konsolidon rolin e saj si qendër botërore e prodhimit të automjeteve elektrike, duke dominuar tregun global të baterive dhe duke ofruar çmime më konkurruese. Në vitin 2024, vetëm një model evropian, Volkswagen ID.3, arriti të hynte në listën e dhjetë makinave elektrike më të shitura në botë.
Përveç kësaj, tarifat e vendosura nga SHBA mbi makinat evropiane dhe dominimi kinez në panairin ndërkombëtar IAA Mobility në Mynih kanë shtuar presionin ndaj industrisë evropiane.
Rreziku për punësimin dhe ekonominë
Sektori i makinave punëson mbi 13 milionë persona në BE, duke kontribuar rreth 1 trilion euro në ekonominë e unionit. Vetëm në Gjermani, në vitin 2024 u humbën 50,000 vende pune në këtë industri.
Ekspertët paralajmërojnë se nëse kriza nuk adresohet shpejt, Evropa mund të përsërisë fatin e Mbretërisë së Bashkuar, e cila nga një dikur fuqi botërore e automobilave, sot ka mbetur vetëm me një markë vendase.
“Çdo vend pune i humbur, çdo fabrikë e mbyllur nuk do të kthehet. Nëse industria e makinave bie, pasojat ekonomike për Evropën do të jenë shkatërruese për dekadat e ardhshme,” paralajmëroi eksperti gjerman Ferdinand Dudenhöffer.
