Maqedonia e Veriut mbetet një shtet demokratik ku respektohen përgjithësisht liritë politike, vlerësojnë bashkëraportuesit e Asamblesë Parlamentare të Këshillit të Evropës. Megjithatë, përparimi në rrugën drejt Bashkimit Evropian kërkon bashkim më të madh të spektrit politik të vendit dhe zbatim të plotë të reformave të kërkuara.
Një nga kushtet kyçe për të ecur përpara është përfshirja e pakicës bullgare në Kushtetutë, një çështje që vijon të mbetet e pazgjidhur dhe nxit tensione të brendshme dhe ndërkufitare. Asambleja e Këshillit të Evropës ka përsëritur mbështetjen për integrimin evropian të Shkupit, por njëkohësisht ka bërë thirrje për kompromis politik dhe zbatim të “propozimit francez” – duke përfshirë edhe njohjen kushtetuese të pakicës etnike bullgare.
Bullgaria nuk lëshon pe
Presidenti bullgar Rumen Radev ka refuzuar çdo ide për lëshime, duke thënë se “fjala lëshime nuk ekziston në fjalorin tim ndaj Maqedonisë së Veriut”. Ai akuzoi Shkupin zyrtar se po përdor Bullgarinë si pretekst për të shmangur reformat e nevojshme në sundimin e ligjit. Ndërkohë, Komisionerja evropiane Marija Gabriel theksoi përkushtimin e Brukselit dhe Sofjes ndaj zgjerimit të BE-së, por shprehu shqetësim për mungesën e progresit konkret.
Fotografia që ndezi polemika
Situata është përkeqësuar edhe më tej pas publikimit të një fotografie nga samiti i Partisë Popullore Evropiane në Valencia, ku shihet kryeministri maqedonas Hristijan Mickoski duke përshëndetur homologun bullgar Bojko Borisov. Media bullgare e interpretoi foton si një “përkulje të thellë”, por deputeti i VMRO-DPMNE, Dragan Kovaçki, e cilësoi atë si një shtrembërim tendencioz me qëllim të paraqitjes së Mickoskit si të nënshtruar. Ai theksoi se Maqedonia nuk do të “gjunjëzohet më para kërkesave bullgare”.
Dialogu Shkup–Sofje në udhëkryq
Retorika e ashpër nga të dyja palët dëshmon se marrëveshja për integrimin evropian është ende larg. Me presidentin bullgar që refuzon lëshime dhe opozitën maqedonase që mohon kompromiset, distanca mes qëndrimeve mbetet e thellë. Kryeministri Mickoski kërkon garanci nga BE se përfshirja e bullgarëve në Kushtetutë do të jetë kërkesa e fundit, por Komisioni Evropian është i prerë: shtetet kandidate duhet të përmbushin kushtet për anëtarësim – përndryshe rruga drejt BE-së mbetet e bllokuar.
Partitë shqiptare dhe ngërçi i premtuar
Ndërkohë, partitë shqiptare në qeveri kishin premtuar zgjidhjen e këtij ngërçi brenda gjashtë muajve, por edhe pas nëntë muajsh nuk ka një rezultat të dukshëm. Ekspertët politikë paralajmërojnë se nëse nuk merren vendime të qarta dhe të guximshme, Maqedonia e Veriut rrezikon të humbasë momentumin për integrim evropian.
Mesazhi i qartë: Nuk ka rrugë tjetër veç BE-së
Analistët bien dakord se politika maqedonase duhet të tregojë maturi dhe përgjegjësi. Rruga drejt BE-së nuk ka alternativë dhe kërkon vendime të vështira por të nevojshme. Tani është koha për reflektim dhe veprim konkret – me synimin e vetëm: të ardhmen evropiane të Maqedonisë së Veriut.
