Kriza politike dhe ekonomike që ka përfshirë Francën po zgjon shqetësime në Bashkimin Evropian, ndonëse ende nuk ka arritur në nivel alarmi. Si ekonomia e dytë më e madhe e BE-së, një bllokim i zgjatur në Paris mund të ketë pasoja serioze për stabilitetin financiar dhe perspektivat e rritjes në të gjithë eurozonën.
Qeveria e kryeministrit Sébastien Lecornu u rrëzua më pak se 24 orë pas prezantimit të kabinetit të ri, duke e futur vendin në një periudhë të pasigurt politike. Në qendër të krizës qëndron ngërçi parlamentar për mënyrën se si duhet të menaxhohen financat e tendosura të shtetit.
Ky zhvillim ka sjellë rënie të aksioneve dhe rritje të rendimenteve të obligacioneve franceze, vetëm pak javë pasi agjencia e vlerësimit të kredisë Fitch e uli notën e Francës në A+, për shkak të mungesës së besimit në aftësinë e qeverisë për të ulur deficitin buxhetor nga 5.4% në 3% të PBB-së – kufiri i përcaktuar nga rregullat e BE-së.
Ekspertët paralajmërojnë se një ulje e mëtejshme nga Moody’s dhe Standard & Poor’s mund të çojë në rritje të mëtejshme të kostove të huamarrjes. “Një skenar i tillë do të ndikonte negativisht jo vetëm në Francë, por edhe në gjithë BE-në,” tha Philipp Lausberg, analist në Qendrën e Politikave Evropiane.
Megjithatë, Lausberg theksoi se “ende është herët për të folur për pasoja rajonale,” duke nënvizuar se ekonomia franceze mbetet e fortë dhe mund të rikuperohet nëse situata politike stabilizohet shpejt.
Një zyrtar i lartë i BE-së, që foli për Euronews në kushte anonimiteti, shtoi se reagimet e buta të tregut janë “një dëshmi pozitive e besimit në stabilitetin francez”. Ai megjithatë paralajmëroi se “stabiliteti fiskal është thelbësor për stabilitetin ekonomik dhe atë monetar”.
Në Bruksel, burime diplomatike theksojnë se nuk ka panik midis anëtarëve të Eurogrupit, por ekziston shqetësim se kriza politike në Paris mund të ngadalësojë proceset e rëndësishme të BE-së, përfshirë negociatat mbi buxhetin shumëvjeçar 2 trilionë eurosh që pritet të nisë në vitin 2027.
Propozimi aktual i Komisionit Evropian parashikon ndryshime në fondet tradicionale të kohezionit dhe bujqësisë, në favor të programeve për mbrojtje dhe konkurrueshmëri. Por, sipas Lausberg, “pa stabilitet politik, Franca mund ta ketë të vështirë të luajë rolin udhëheqës që i takon në këto negociata.”
Presidenti Emmanuel Macron i ka dhënë kryeministrit Lecornu afat deri të mërkurën mbrëma për të formuar një “platformë stabiliteti” që mund të shpëtojë qeverinë. Ndërkohë, thirrjet për dorëheqjen e Macronit po shtohen – fillimisht nga ekstremet politike, por tashmë edhe nga forcat e qendrës.
Nëse Parisi dështon të stabilizohet, analistët paralajmërojnë se “problemi francez” mund të shndërrohet shpejt në “problem evropian”, duke ndikuar në besimin e tregjeve dhe ritmin e reformave në të gjithë eurozonën.
