Presidenti francez Emmanuel Macron synon një grusht diplomatik të madh me njohjen e një shteti palestinez, por sfidat në brendësi të Evropës dhe mungesa e përparimit në Gaza e bëjnë këtë përpjekje të kufizuar.
Macron planifikon të mbledhë disa vende perëndimore të hënën në Nju Jork, gjatë Asamblesë së Përgjithshme të Kombeve të Bashkuara, për të promovuar njohjen e shtetësisë palestineze. Lista e pjesëmarrësve përfshin Francën, Mbretërinë e Bashkuar, Belgjikën, Portugalinë, Luksemburgun, Maltën, Andorrën, Australinë dhe Kanadanë. Një zyrtar francez e përshkroi këtë si një “fitore diplomatike” për Parisin.
Megjithatë, shanset për t’i dhënë fund luftës në Gaza mbeten të pakta. Gjermania, Italia, Greqia dhe Holanda nuk do të marrin pjesë, ndërsa Presidenti amerikan Donald Trump dhe Kryeministri izraelit Benjamin Netanyahu nuk pritet të ndikohen nga iniciativa.
Përçarja evropiane dhe kufijtë e ndikimit
Përpjekja e Macronit është parë si një kundërpeshë ndaj mbështetjes së SHBA-së për Izraelin, por nuk ka konsensus në Evropë. Kancelari gjerman Friedrich Merz ka deleguar pjesëmarrjen te Ministri i Jashtëm Johann Wadephul, duke argumentuar shqetësime të brendshme dhe duke shmangur përplasjen direkte me Parisin. Kryeministrja italiane Giorgia Meloni dhe Ministri i Jashtëm Antonio Tajani kanë theksuar se njohja e një shteti palestinez “para themelimit të tij” është e padobishme.
Një diplomat evropian i cili foli nën kusht anonimiteti tha se, megjithë presionin ndërkombëtar, “Izraeli dhe SHBA-të mbeten të vendosur, dhe kjo nuk ndryshon asgjë.”
Motivacioni dhe presioni politik
Përveç dimensionit diplomatik, lëvizja e Macron ka një motiv të fortë politik të brendshëm. Mbështetja publike për Izraelin në Evropën Perëndimore po bie, ndërsa numri i të vdekurve në Gaza rritet. Analistët theksojnë se qëndrimi i Francës synon të krijojë një moment vendimtar për rolin e Evropës në marrëdhëniet me Izraelin, duke ndërthurur presionin politik dhe ndikimin moral.
Kristina Kausch nga Fondi Gjerman Marshall thekson se Evropa ka ndërmarrë vetëm hapa simbolikë kundër Izraelit deri më tani, por zhvillimet e fundit, përfshirë vendosjen e tarifave dhe sanksioneve nga Komisioni Evropian, tregojnë një ndryshim rrënjësor në mentalitet.
Mungesa e mbështetjes së plotë evropiane
Shumica e udhëheqësve evropianë, edhe ata që janë kritikë ndaj Izraelit, kanë gjetur arsye për t’u shmangur nga konferenca e Macron. Kryeministri britanik Keir Starmer ka deleguar pjesëmarrjen te zëvendësministrat dhe sekretarët e jashtëm. Gjermania dhe Italia nuk do të ofrojnë mbështetje të drejtpërdrejtë, duke lënë Francën dhe Spanjën të avancojnë iniciativën.
Edhe pse konferenca mund të ofrojë një imazh të përbashkët evropian, mungesa e mbështetjes së mjaftueshme midis vendeve të BE-së kufizon mundësinë për sanksione ose tarifa ndaj Izraelit. Sipas diplomatëve në Bruksel, situata mund të ndryshojë vetëm nëse Izraeli ndërmerr hapa të tilla si aneksimi i territorit pas konferencës.
Rezultati i pritshëm
Përpjekja e Macron pritet më shumë të shërbejë për të treguar një front simbolik dhe për të rritur presionin mbi Izraelin dhe SHBA-në, sesa për të sjellë ndryshime të menjëhershme në konfliktin në Gaza. Analistët paralajmërojnë se pa një konsensus të gjërë evropian dhe përfshirje reale të aktorëve kyç, përpjekja mund të mbetet kryesisht një akt diplomatik simbolik.
