Ish-kryeministri italian dhe ish-presidenti i Bankës Qendrore Evropiane, Mario Draghi, ka dërguar një mesazh të qartë udhëheqësve të Bashkimit Evropian: vendet anëtare po vonojnë shumë për të zbatuar zgjidhjet ekonomike dhe është koha të veprojnë.
Draghi, i cili një vit më parë prezantoi një plan të gjerë për rritjen e konkurrueshmërisë së BE-së, paralajmëroi se “investimet masive të nevojshme për të ardhmen” nuk duhet të vonohen. Plani i tij, i mbështetur nga Komisioni Evropian, përfshin investime kontinentale në infrastrukturë, një rrjet energjetik të ripërtërirë, prokurim ushtarak të koordinuar dhe një sektor financiar të unifikuar për mbështetjen e startup-eve teknologjike.
Zvarritja dhe pengesat
Edhe pse liderët e BE-së e kanë lavdëruar vizionin e tij reformues, përparimi ka ngecur. Presidenti francez Emmanuel Macron, kryeministri spanjoll Pedro Sánchez dhe madje edhe kritiku gjerman Friedrich Merz kanë mbështetur idetë e Draghi-t, por implementimi i tyre në terren ka qenë i ngadaltë.
Raporti i ekspertëve të Këshillit të Inovacionit të Politikave Evropiane tregon se vetëm 11% e rekomandimeve të Draghi-t janë zbatuar, ndërsa fushat kyçe si energjia mbeten pa veprime konkrete. Eurodeputetja austriake Anna Stürgkh thekson se interesat kombëtare dhe politika partiake pengojnë ndarjen e energjisë të përballueshme ndërmjet vendeve.
Ekonomisti spanjoll Luis Garicano shton se kapitali nuk po rrjedh lirshëm për shkak të barrierave kombëtare dhe kufizimeve politike, ndërsa vendet “kursimtare” si Gjermania dhe Holanda bllokojnë borxhin e përbashkët dhe integrimin e sektorit financiar.
Draghi, këshilltar i paepur
Draghi ka përdorur gjithë karrierën e tij për të ushtruar ndikim direkt: si president i BQE-së ai injektoi qindra miliarda euro në ekonominë e eurozonës dhe shërbeu si kryeministër i Italisë. Sot, ai vepron si këshilltar moral i BE-së, duke paralajmëruar se dritarja për ndryshim po mbyllet.
Në Rimini, Draghi tha se Evropa duhet të mësojë nga SHBA-ja, duke pranuar vendime të vështira për të rritur shpenzimet ushtarake dhe për të përballuar presionet e tregut global. “Na është dashur të pranojmë tarifat e vendosura nga partneri ynë më i madh tregtar dhe aleati ynë i hershëm, Shtetet e Bashkuara”, deklaroi ai.
Sytë drejt Brukselit
Komisioni Evropian ka ngritur një njësi të posaçme për zbatimin e rekomandimeve të Draghi-t, të kryesuar nga zyrtari gjerman Heinz Jansen dhe tetë stafë. Qëllimi është të kanalizohen fondet drejt projekteve strategjike, duke financuar sektorët kyç që mund t’i japin Evropës konkurrencë teknologjike ndaj SHBA-së dhe Kinës. Një fond i ri prej 410 miliardë eurosh është krijuar për të mbështetur investimet industriale të përbashkëta.
Megjithatë, tensionet mbeten të larta, pasi disa vende të mëdha të BE-së kundërshtojnë shpërndarjen e kapitalit për projekte të huaja. Draghi paralajmëron se iluzioni i fuqisë së BE-së për shkak të madhësisë së saj ekonomike po zhduket, dhe se tani është momenti për veprim të vendosur.
