Tensionet mbi angazhimet bërthamore dhe besimi reciprok
Në rubrikën e gjeopolitikës, aleanca SHBA-Kore e Jugut përballet me një sfidë të vazhdueshme: hendeku mes dëshirës së Seulit për qartësi në angazhimet bërthamore të Uashingtonit dhe preferencës së SHBA-së për paqartësi strategjike. Ky tension, i rrënjosur në dallimet e perceptimit të sigurisë dhe besimit mes një aleati jo-bërthamor dhe një fuqie bërthamore, mund të ndikojë në stabilitetin e aleancës dhe përballjen me kërcënimet e Koresë së Veriut.
Burimet e Divergjencës
Shtetet e Bashkuara dhe Koreja e Jugut ndajnë pikëpamje të ndryshme për nivelin ideal të qartësisë në angazhimet e parandalimit të zgjeruar bërthamor. Uashingtoni mbështet parimin se “më shumë qartësi mund të jetë më keq”, duke u shqetësuar se angazhimet tepër specifike mund të kufizojnë lirinë e tij të veprimit dhe të rrisin rrezikun e një konflikti bërthamor. Për shembull, një premtim automatik për hakmarrje bërthamore ndaj një sulmi të Koresë së Veriut mund të pengojë opsione të tjera, si sulmet konvencionale ose goditjet e synuara ndaj udhëheqjes së Phenianit.
Në të kundërt, Seuli beson se “më shumë qartësi është më mirë”. Për Korenë e Jugut, angazhimet e qarta bërthamore janë thelbësore për të parandaluar gjykimet e gabuara të Koresë së Veriut dhe për të forcuar besimin në gatishmërinë e SHBA-së për të mbrojtur aleatin e saj. Kjo nevojë për eksplicitet buron nga kërcënimi i drejtpërdrejtë bërthamor i Koresë së Veriut, e cila, përmes planit të saj pesëvjeçar të modernizimit bërthamor (filluar në 2021), ka zhvilluar armë bërthamore jo-strategjike, raketa lundrimi dhe nëndetëse taktike që synojnë Korenë e Jugut. Këto zhvillime nxisin frikën në Seul se Pheniani mund të përdorë armët bërthamore në mënyrë parandaluese ose ofensive.
Politika Deklarative dhe Politika e Veprimit
Divergjenca mes dy aleatëve shpjegohet përmes dy komponentëve të parandalimit të zgjeruar bërthamor, siç përshkruan Paul H. Nitze: politika deklarative dhe politika e veprimit.
Politika deklarative i referohet deklaratave zyrtare që përcaktojnë kushtet për përdorimin ose mospërdorimin e armëve bërthamore për mbrojtjen e aleatëve. Seuli shqetësohet se paqartësia e SHBA-së për kohën dhe kushtet e hakmarrjes bërthamore mund të perceptohet nga Pheniani si mungesë vendosmërie. Elitat strategjike koreano-jugore kërkojnë një deklaratë të qartë: “Çdo sulm bërthamor do të përballet me hakmarrje bërthamore”, pavarësisht nga natyra e sulmit.
Nga ana tjetër, SHBA-ja preferon paqartësinë për të mbajtur Phenianin në pasiguri dhe për të forcuar parandalimin. Për shembull, Rishikimi i Qëndrimit Bërthamor i 2022-ës deklaron se çdo sulm bërthamor i Koresë së Veriut është “i papranueshëm” dhe do të çojë në “fundin e regjimit”, por shmang angazhimin e qartë për hakmarrje bërthamore.
Politika e veprimit përkthen deklaratat në plane operative. Seuli ka frikë se planet e pazbuluara të SHBA-së mund të dobësojnë besimin e Koresë së Jugut dhe të krijojnë përçarje operacionale në aleancë, veçanërisht duke pasur parasysh investimet e Seulit në aftësitë konvencionale. Nga ana tjetër, SHBA-ja beson se paqartësia operative e bën Phenianin më të kujdesshëm, duke e detyruar të përballet me skenarë të ndryshëm të hakmarrjes dhe të shpërndajë forcat e tij, çka dobëson aftësitë ofensive të Koresë së Veriut.
Përpjekjet për të Kapërcyer Hendekun
Nën administratën Yoon Suk Yeol (maj 2022–prill 2025), hendeku i paqartësisë-eksplicititetit u bë një temë qendrore. Seuli e konsideroi qartësinë e SHBA-së të pamjaftueshme dhe kërkoi masa më konkrete. Në shkurt 2023, ministri i jashtëm Park Jin deklaroi nevojën për diskutime më të detajuara me SHBA-në për ekzekutimin e parandalimit të zgjeruar në raste emergjence.
Në përgjigje, administrata Biden ndërmori hapa për të adresuar shqetësimet e Seulit. Në prill 2023, Presidenti Biden deklaroi publikisht se një sulm bërthamor i Koresë së Veriut ndaj Koresë së Jugut do të çonte në shkatërrimin e regjimit të Phenianit. Po atë vit, u krijua Grupi Konsultativ Bërthamor përmes Deklaratës së Uashingtonit, dhe u miratuan udhëzime të përbashkëta për parandalimin dhe operacionet bërthamore. Vizita e nëndetëses bërthamore USS Kentucky në Korenë e Jugut në korrik 2023 shërbeu si një sinjal i qartë i angazhimit të SHBA-së.
Megjithatë, këto masa nuk i kënaqën plotësisht politikanët dhe publikun koreano-jugor, të cilët propozuan dy hapa radikalë: një klauzolë në traktatin e aleancës për hakmarrje automatike bërthamore dhe një marrëveshje për ndarjen e armëve bërthamore në stilin e NATO-s, përfshirë vendosjen e përhershme të aseteve bërthamore të SHBA-së në rajon.
Uashingtoni i konsideroi këto propozime të tepruara. Zyrtarët amerikanë argumentuan se deklarata e Biden dhe vizitat e aseteve bërthamore tashmë demonstrojnë qartësi strategjike. Vendosja e përhershme e forcave bërthamore shihet si një hap që mund të përshkallëzojë tensionet dhe të kufizojë fleksibilitetin operacional të SHBA-së.
Sfida e Vazhdueshme në Epokën Trump-Lee
Me kalimin në epokën Trump-Lee, hendeku i paqartësisë-eksplicititetit ka të ngjarë të mbetet një burim tensioni. Ndërsa masat e ndërmarra nga administrata Biden forcojnë besimin reciprok, divergjencat strukturore mes preferencave të Seulit për qartësi dhe të Uashingtonit për paqartësi do të vazhdojnë të sfidojnë aleancën. Për të zbutur pasojat destabilizuese, të dy palët duhet të thellojnë mirëkuptimin e ndërsjellë dhe të zhvillojnë mekanizma institucionalë që balancojnë nevojat e të dyja palëve, duke forcuar kështu parandalimin ndaj Koresë së Veriut dhe stabilitetin në Gadishullin Korean.
Kjo analizë nxjerr në pah kompleksitetin e dinamikës SHBA-Kore e Jugut dhe rëndësinë e menaxhimit të kujdesshëm të angazhimeve bërthamore për të ruajtur një aleancë të fortë dhe efektive.
