Benjamin Netanyahu ka hapur një kapitull të ri dramatik në sagën e tij ligjore, pasi ka kërkuar zyrtarisht falje nga Presidenti izraelit Isaac Herzog për akuzat e korrupsionit që e ndjekin prej vitesh. Zyra e kryeministrit njoftoi të dielën se kërkesa është dorëzuar në departamentin ligjor të Presidencës – një hap i rrallë, të cilin vetë zyra e Presidentit e cilësoi si një veprim “tërësisht të jashtëzakonshëm” me implikime të rëndësishme politike dhe institucionale.
Netanyahu po përballet me tri dosje të rënda: ryshfet, mashtrim dhe shkelje të besimit, përfshirë marrjen e dhuratave luksoze si puro dhe shampanjë, favorizimin e biznesmenëve të fuqishëm dhe përpjekje për të ndikuar mediat izraelite në këmbim të mbulimit pozitiv. Hetimet që çuan në këto akuza datojnë që nga viti 2015, ndërsa padia zyrtare u ngrit në vitin 2019. Procesi është zvarritur për shkak të manovrave ligjore nga avokatët e Netanyahut, krizave politike të njëpasnjëshme dhe aktualisht prej situatës së sigurisë pas sulmeve dhe luftës në Gaza. Kryeministri këmbëngul se është i pafajshëm, duke pretenduar se akuzat janë pjesë e një komploti të krahut të majtë që synon rrëzimin e një udhëheqësi të djathtë të zgjedhur në mënyrë demokratike.
Në skenën ndërkombëtare, kërkesa për falje ka ngjallur reagime të forta. Presidenti amerikan Donald Trump ka kërkuar publikisht disa herë që Netanyahu të falet, duke e quajtur çështjen e dhuratave luksoze të parëndësishme. “Puro dhe shampanjë… kujt i intereson?”, deklaroi Trump gjatë një fjalimi në Jerusalem, duke e vlerësuar Netanyahun si “një nga udhëheqësit më të mëdhenj të kohës së luftës”. Mbështetja e tij e hapur e shton presionin mbi Presidentin Herzog, i cili tani duhet të vendosë mes drejtësisë dhe interesave të ndërlikuara politike, në një moment të tensionuar për Izraelin.
Falja presidenciale është një kompetencë kushtetuese që lejon modifikimin, pezullimin ose anulimin e dënimeve dhe procedimeve penale. Por falja e një kryeministri në detyrë, i cili gjykohet për korrupsion, do të shkaktonte tërmet politik në vend, duke nxitur përçarje në qeveri, protesta të opozitës dhe shqetësime serioze për pavarësinë e drejtësisë. Kërkesa e Netanyahut vjen në një moment kur vendi po përballet me protesta të gjera për menaxhimin e luftës në Gaza dhe për dështimin në çështjen e pengjeve, çka e bën situatën edhe më të brishtë.
Nëse Presidenti Herzog e pranon faljen, Netanyahu mund të shmangë gjyqin një herë e përgjithmonë, duke ruajtur pushtetin në një moment kritik. Nëse e refuzon, procesi gjyqësor do të vazhdojë, duke e futur vendin në një periudhë të re paqëndrueshmërie politike. Kërkesa për falje, në fakt, nuk është thjesht një manovër ligjore – është një test i madh për demokracinë izraelite, për rolin e Presidentit dhe për të ardhmen e një lideri që ka dominuar skenën politike për gati dy dekada.
