Një startup zviceran ka arritur të shndërrojë teknologjinë e frymëzuar nga NASA, e ndërtuar fillimisht për eksplorimin e Marsit, në një mjet të fuqishëm për monitorimin e sigurisë së infrastrukturës në Tokë.
Softueri që erdhi nga hapësira
Kompania Mondaic, spin-off i ETH Zurich, ka zhvilluar një softuer të bazuar në fizikën e valëve, i cili dikur përdorej për të analizuar të dhënat sizmike të misionit InSight Mars. Sot, kjo teknologji përdoret për të zbuluar dëmtime të fshehura në ura, tubacione dhe komponentë avionësh, pa pasur nevojë për shpime apo dëmtime të tjera.
“E njëjta metodë që na ndihmoi të hetonim brendësinë e Marsit, tani na lejon të shohim brenda materialeve dhe infrastrukturës pa i prekur ato,” shpjegoi drejtori menaxhues i Mondaic, Christian Boehm.
Nga kërkimi shkencor në përdorim praktik
E themeluar në vitin 2018 nga Boehm, Michael Afanasiev dhe Lion Krischer, kompania u nis nga grupi i Sizmologjisë dhe Fizikës së Valëve në ETH Zurich. Përmes simulimeve dhe binjakëve dixhitalë, softueri i tyre krahasoi sjelljen e valëve ultrasonike në objekte reale me modele teorike, duke zbuluar mospërputhje që sinjalizonin çarje apo boshllëqe.
Transformimi i teknologjisë nga kërkim shkencor në produkt praktik kërkoi rishpikje të plotë. Sot, sistemi funksionon në cloud, duke kryer analiza të ndërlikuara në minuta, diçka që dikur kërkonte superkompjuterë.
Aplikimet nga Egjipti në Zvicër
Teknologjia tashmë ka një gamë të gjerë përdorimesh:
-
ndihmoi në zbulimin e një korridori të fshehur në Piramidën e Madhe të Egjiptit,
-
shërbeu për vlerësimin e rrezikut të tërmeteve,
-
dhe për monitorimin e testeve bërthamore.
Në Zvicër, Mondaic bashkëpunon me Zyrën Federale të Rrugëve (FEDRO) për inspektimin e urave, duke zbuluar dëmtime të hershme nga uji ose ajri në komponentët strukturore. Teknologjia është testuar gjithashtu në industrinë e aviacionit dhe hapësirës, ku ka zbuluar defekte prodhimi në komponentë të fibrës së karbonit.
Nga Marsi në fluturime të ardhshme
“Ndoshta, një ditë, një komponent i inspektuar me teknologjinë tonë do të fluturojë drejt Marsit,” tha Boehm. “Por deri atëherë, ka shumë punë për të bërë këtu në Tokë.”
